Ανθρωπος και φυσικό περιβάλλον

Το θέμα «περιβάλλον» είναι διαχρονικό και δεν χάνει ποτέ την επικαιρότητά του.
Με τον όρο φυσικό περιβάλλον, νοείται η σύνθεση φυσικών στοιχείων, ήτοι: γη, νερό, αέρας, χλωρίδα, πανίδα, άνθρωπος, όπως αυτή υπάρχει σε μία μικρή ή μεγάλη περιοχή. Όλα αυτά συνδέθηκαν αρμονικά μεταξύ τους, ώστε να αποτελέσουν ένα ισορροπημένο πλέγμα, τον οικολογικό ιστό.


Το φυσικό περιβάλλον εξελίχθηκε με νομοτέλεια, στη διάρκεια δισεκατομμυρίων ετών, η οποία αποτελεί έκφραση της Σοφίας Του Θεού.
Εκτός από το φυσικό, υπάρχει και το τεχνητό περιβάλλον, που δημιουργείται από τις επεμβάσεις του ανθρώπου σε κάθε μικρή ή μεγάλη περιοχή, όπως, κτίρια, δίκτυα υποδομής, μεταφορών, επικοινωνιών και γενικά, έργων βελτίωσης της ζωής του. Πολλά από τα έργα αυτά, έχουν ως σκοπό την αυτοάμυνά του έναντι των παντοδύναμων στοιχείων της φύσεως. Άλλες ανθρώπινες επεμβάσεις, έχουν ως σκοπό την κατάκτηση του φυσικού περιβάλλοντος, για την εξασφάλιση της επιβίωσής του.
Από της εμφανίσεώς του στον πλανήτη γη, ο άνθρωπος στράφηκε στο περιβάλλον για τον βιοπορισμό του. Στην αρχή, τα μέσα επιβίωσής του ήταν οι καρποί και στη συνέχεια και τα ζώα, από όπου άντλησε πρωτεΐνες, που τον βοήθησαν να αναπτύξει τον εγκέφαλο του και τις νοητικές του ικανότητες.
Με την πρόοδο του πολιτισμού, ο άνθρωπος άρχισε να απολαμβάνει όλο και περισσότερα αγαθά από το φυσικό περιβάλλον. Μέχρι τον 19ο αιώνα, η επέμβαση του ανθρώπου στο περιβάλλον ήταν μικρή. Με την πρώτη όμως βιομηχανική επανάσταση, άρχισε η μεγάλη εκμετάλλευση του περιβάλλοντος θεωρώντας τα στοιχεία που το απαρτίζουν (τη γη, τον αέρα, το νερό, τη χλωρίδα, την πανίδα) μόνο ως εκμεταλλεύσιμα στοιχεία και όχι ως στοιχεία ισορροπίας της φύσεως. Σήμερα, βρισκόμαστε στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση και στο διάστημα, από την πρώτη βιομηχανική επανάσταση μέχρι σήμερα, έχουν γίνει τεράστιες αλλαγές στο περιβάλλον προς το χειρότερο. Αποξηράνθηκαν λίμνες, ποτάμια, αποψιλώθηκαν ή κάηκαν δάση, επεκτάθηκαν πόλεις, βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Σήμερα η κατάσταση έφτασε στο «μη περαιτέρω». Έκπληκτοι οι άνθρωποι, διαπιστώνουν ότι τα γάργαρα νερά έπαψαν να είναι πόσιμα, η ατμόσφαιρα γέμισε θανατηφόρους ρύπους, πουλιά, έντομα, ψάρια πεθαίνουν. Οι αστικές περιοχές επεκτείνονται μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις και αναγκάζουν τα ζώα να φεύγουν, επειδή χάνουν τα ενδιαιτήματά τους. Τα φυτοφάρμακα χρησιμοποιούνται αλόγιστα και σε μεγάλη έκταση και δηλητηρίασαν, ποτάμια, λίμνες και θάλασσες και τους εαυτούς μας, μέσω των τροφών, του νερού και του αέρα που αναπνέουμε.
Τα αποτελέσματα είναι ορατά και μόνο αδαείς ή όσοι κρύβουν σκοπιμότητες δεν τα βλέπουν.
Η θερμοκρασία ανεβαίνει κι αυτό έχει τεράστιες επιπτώσεις σε όλους τους παράγοντες του περιβάλλοντος που αναφέραμε παραπάνω.
Τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα μειώνονται. Οι βροχές είναι λιγότερες και μεγάλες εκτάσεις της γης απειλούνται με ερημοποίηση. Τα χιόνια μειώνονται ή περιορίζονται μόνο στα βουνά. Όλοι έχουν συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα του προβλήματος, αλλά δεν γίνονται οι προσπάθειες στον βαθμό που πρέπει, για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Συσκέψεις πραγματοποιούνται από τους ηγέτες του κόσμου, συμφωνίες συνάπτονται, αλλά, είτε δεν τηρούνται, είτε τηρούνται πλημμελώς, διότι, λέει, η εφαρμογή τους έχει μεγάλο οικονομικό κόστος. Έτσι, το κακό συνεχίζεται, μέχρι να συντελεστεί η ολοκληρωτική καταστροφή του μοναδικού διαστημοπλοίου μας, που λέγεται Γη.
Μεγάλοι επιστήμονες οικολόγοι – περιβαλλοντολόγοι, έχουν χρονολογήσει την αναμενόμενη περιβαλλοντολογική καταστροφή και λένε, ότι βρισκόμαστε πλέον στο παρά ένα λεπτό από το σημείο αυτό. Αυτό νομίζω λέει πολλά. Η ακόρεστη πλεονεξία του ανθρώπου, θα είναι η καταστροφή του, αν δεν αλλάξει μυαλά. Γίνονται, βέβαια, βήματα, αλλά είναι πολύ μικρά για να σταματήσουν το κακό.
Όλοι είμαστε μέρος του προβλήματος αυτού και στον βαθμό που μας αφορά, πρέπει να συμβάλουμε για να προστατέψουμε το περιβάλλον.
Κυρίως, είναι έργο της πολιτείας να διαπαιδαγωγήσει τους πολίτες, ότι πρέπει να σέβονται και να προστατεύουν το περιβάλλον. Οι απλοί πολίτες, πάντως, που δεν κατέχουμε θέσεις ευθύνης, ας κάνουμε εκείνο που μπορούμε.
-Ας μην πετάμε σκουπίδια και κυρίως πλαστικά στο περιβάλλον, διότι αυτά μένουν για εκατοντάδες χρόνια εκεί, χωρίς να διαλύονται. Πολλά από αυτά παρασύρονται από τα νερά της βροχής και καταλήγουν στα ποτάμια και τις θάλασσες κι από κει στα στομάχια των ψαριών που καταναλώνουμε.
-Ας προσέχουμε να μην προκαλέσουμε πυρκαϊές στα δάση μας. Τα δάση είναι το φυσικό φίλτρο του ρυπασμένου αέρα και χωρίς αυτά δεν υπάρχει οξυγόνο και άρα, ζωή. Σήμερα το δάσος έχει καταντήσει «απειλούμενη βιοκοινωνία» από τον άνθρωπο και συνακόλουθα, ο ίδιος ο άνθρωπος καταντά «απειλούμενο είδος», με την τάση του να κυριαρχήσει πάνω στο περιβάλλον, με ένα αλόγιστο και καταστρεπτικό τρόπο. Η φύση αντιδρά – και εκδικείται – προσπαθώντας να επουλώσει τις πληγές που της ανοίγουμε. Η αντίδρασή της όμως είναι βίαιη και καταστρεπτική. Πλημμύρες, τυφώνες, υψηλές θερμοκρασίες, είναι σημεία των καιρών που κρούουν δυνατά τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον της υφηλίου.
Η γη μας είναι το σπίτι μας και μαζί με τα στοιχεία που συναπαρτίζουν το περιβάλλον (αέρας, νερό, χλωρίδα, πανίδα), είναι απαραίτητα για την επιβίωσή μας.

Από τον Σωτήρη Απ. Παπαποστόλου,
συνταξιούχο δασοπόνο