Γιατί ορισμένες μυρωδιές μας προκαλούν αναμνήσεις

Περπατώντας δίπλα σε ένα πάρκο, η μυρωδιά του φρεσκοκομμένου χόρτου με μεταφέρει αμέσως πίσω στα χαλαρά, ξέγνοιαστα Σάββατα των παιδικών μου χρόνων. Περισσότερο από μια συγκεκριμένη ανάμνηση, είναι η αίσθηση του Σαββάτου στο πάρκο όταν ήμουν παιδί.

Η όσφρηση, περισσότερο από οποιαδήποτε από τις άλλες αισθήσεις, έχει την ικανότητα να προκαλεί αυθόρμητα δυνατές αναμνήσεις, μεταφέροντάς μας πίσω στον χρόνο και τον τόπο της αρχικής εμπειρίας (ένα φαινόμενο που αναφέρεται ως φαινόμενο Προυστ).

Για παράδειγμα, όταν μυρίζετε ένα φαγητό που έφτιαχνε η γιαγιά σας, μεταφέρεστε αμέσως νοητικά πίσω στα παιδικά σας χρόνια κατά τη διάρκεια των διακοπών. Ή επίσης η μυρωδιά ενός συγκεκριμένου αρώματος μπορεί πυροδοτήσει αναμνήσεις ενός παλιού συντρόφου. Ή ακόμα και εάν τον χειμώνα μυρίσετε τη μυρωδιά του αντηλιακού, τότε το κεφάλι σας πλημμυρίζει με ευχάριστες αναμνήσεις από τις αγαπημένες σας καλοκαιρινές διακοπές.

Εκτεταμένη έρευνα δείχνει ότι αυτές οι αναμνήσεις που προκαλούνται από τη μυρωδιά είναι πιο συναισθηματικές, από τις αναμνήσεις που προκαλούνται από άλλα αισθητήρια ερεθίσματα, όπως η όραση ή ο ήχος. Τείνουν επίσης να είναι και πιο δυνατές, πλημμυρίζοντας τον εγκέφαλό σας με συναισθήματα από την παιδική σας ηλικία.

Γιατί, λοιπόν, οι μυρωδιές προκαλούν έντονες αναμνήσεις και συναισθήματα;

Οι νευροεπιστήμονες συμφωνούν ότι η μοναδική ικανότητα ενός αρώματος ή οσμής να προκαλεί ιδιαίτερες συναισθηματικές αναμνήσεις οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανατομία του εγκεφάλου. Με απλά λόγια, τα μέρη του εγκεφάλου όπου επεξεργάζονται την όσφρηση και οι περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την επεξεργασία των συναισθημάτων και των αναμνήσεων βρίσκονται πολύ κοντά.

Πράγματι, η αμυγδαλή, η εγκεφαλική δομή που επεξεργάζεται αισθητικές πληροφορίες, και ο ιππόκαμπος που είναι υπεύθυνος για την αποθήκευση των επεισοδιακών αναμνήσεων για μετέπειτα επεξεργασία και πρόσβαση, βρίσκονται πάρα πολύ κοντά στον εγκέφαλό μας.

Εντάξει, μείνετε μαζί μου: Η όσφρηση είναι η επιστημονική λέξη για την αίσθηση της μυρωδιάς. Και ως αποτέλεσμα αυτής της μοναδικής, οικείας και άμεσης σύνδεσης μεταξύ της αίσθησης της όσφρησης, των συναισθημάτων, των αναμνήσεων και των συσχετισμών (σε αντίθεση με οποιαδήποτε από τις άλλες αισθήσεις μας), τα αρώματα έχουν την ικανότητα να προκαλούν στιγμιαίες, άμεσες συναισθηματικές αναμνήσεις και σκέψεις.

Επιπλέον, το οσφρητικό σύστημα (που βρίσκεται κάτω από την όσφρησή μας) συνδέεται με τα συστήματα στον εγκέφαλο που διαμεσολαβούν στα συναισθήματα και στη συναισθηματική μνήμη πιο άμεσα από οποιοδήποτε άλλο αισθητήριο σύστημα.

Όλες οι άλλες αισθητηριακές πληροφορίες (ό,τι βλέπετε, ακούτε, γεύεστε ή αγγίζετε) υποβάλλονται σε επεξεργασία μέσω του θαλάμου (μια διπλή λοβωτή μάζα γκρίζας ύλης θαμμένη κάτω από τον εγκεφαλικό φλοιό), πριν αναμεταδοθούν στις σχετικές περιοχές του εγκεφάλου, Όμως οι πληροφορίες της οσμής παίρνουν μια άμεση διαδρομή προς τα κέντρα μνήμης του εγκεφάλου: αμυγδαλή και ιππόκαμπος.

Γιατί οι μυρωδιές μας θυμίζουν συχνά την παιδική μας ηλικία;

Οι μυρωδιές δεν προκαλούν τίποτα το συγκεκριμένο, εκτός κι αν είχαμε μια εμπειρία μαζί τους. Η συγκεκριμένη προσωπική σας ιστορία είναι αυτή που πρόκειται να προκαλέσει ένα συναίσθημα ή ανάμνηση από μια συγκεκριμένη μυρωδιά.

Και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περισσότερα πράγματα συμβαίνουν για πρώτη φορά στην παιδική ηλικία – οι περισσότερες από τις αναμνήσεις που προκαλούνται από μυρωδιές συνδέονται με τα προηγούμενα μας χρόνια.

Ωστόσο οι μυρωδιές που συναντάτε για πρώτη φορά αργότερα στη ζωή σας, όπως τα αρώματα και οι κολώνιες, έχουν επίσης την ίδια επίδραση. Αλλά από τη στιγμή που έχει γίνει μια σύνδεση στο παρελθόν, είναι δύσκολο μετά να δημιουργηθεί μια καινούρια.

Μόλις σχηματιστούν, οι μνήμες της οσμής είναι ανθεκτικές και δεν συνδέονται εύκολα με κάτι νέο, γι’ αυτό πιθανώς οι περισσότερες συναισθηματικές αναμνήσεις επικεντρώνονται στην παιδική ηλικία.

Όλα αυτά έχουν συναρπαστικές συνέπειες για τον ρόλο της όσφρησης στην ψυχική μας υγεία. Η όσφρησή μας είναι ένας ισχυρός μεσολαβητής των συναισθημάτων και της ευημερίας. Για αυτό και μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας να χαλαρώνει με την παρουσία ενός αρώματος που έχει συσχετιστεί με ήρεμα συναισθήματα.

Έτσι, την επόμενη φορά που θα συναντήσετε μια μυρωδιά που σας κάνει να νιώθετε καλά, αφήστε τον εαυτό σας να μείνει για λίγο στο παρελθόν.

jenny.gr