Συναισθηματικό φαγητό: Τι είναι και πως καταστρέφει τη διατροφή μας - Πως να το περιορίσετε

Μετά από μια κουραστική και αγχωτική μέρα στη δουλειά, μπορεί να είναι δελεαστικό να τσιμπήσετε μπισκότα ή να παραγγείλετε πίτσα ενώ παρακολουθείτε Netflix.

Η κατανάλωση φαγητού για να νιώσουμε όμορφα ονομάζεται συναισθηματική διατροφή.

Αυτό συμβαίνει όταν χρησιμοποιείτε το φαγητό ως τρόπο για να καλύψετε ένα συναισθηματικό κενό και όχι επειδή πεινάτε πραγματικά. Και αν αυτή η συμπεριφορά γίνεται κατ’ εξακολούθηση τότε μπορεί να σας προσθέσει περιττά κιλά, αλλά και να σας κάνει να νιώθετε ενοχές.

Αν λοιπόν θέλετε να σταματήσετε να χρησιμοποιείτε την τροφή ως δεκανίκι κάθε φορά που δεν νιώθετε καλά ή που βαριέστε, συνεχίστε την ανάγνωση.

Πολλά πράγματα μπορούν να προκαλέσουν συναισθηματική κατανάλωση φαγητού: μια αγχωτική εργάσιμη ημέρα, μια διαμάχη με ένα αγαπημένο πρόσωπο, μια οικονομική ανησυχία… Μελέτες δείχνουν ότι σχετίζεται με το αντιληπτό άγχος και τις ανησυχίες και όχι με την πραγματική σωματική πείνα.

Ποιες είναι οι διάφορες μεταξύ συναισθηματικής πείνας και σωματικής πείνας

Όταν βιώνετε συναισθηματική πείνα λαχταράτε πολύ έντονα ένα συγκεκριμένο φαγητό και νιώθετε την παρόρμηση να ικανοποιήσετε αυτή τη λαχτάρα. Αυτό μπορεί να σας φέρει προσωρινή ανακούφιση, αλλά τελικά μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα ενοχής, ντροπής και μεταμέλειας.

Από την άλλη πλευρά, η σωματική πείνα συνήθως έρχεται σταδιακά και συνοδεύεται από κλασικά σημάδια πείνας (άδειο στομάχι που διαμαρτύρεται, χαμηλή ενέργεια, πονοκέφαλος, ζάλη…). Συνήθως δεν περιλαμβάνει λαχτάρα συγκεκριμένης τροφής και υποχωρεί όταν αισθάνεστε χορτάτοι. Επίσης δεν συνδέεται με αρνητικά η θετικά συναισθήματα.

Μερικές φορές, η συναισθηματική πείνα και η σωματική πείνα μπορεί να επικαλύπτονται. Για παράδειγμα, εάν έχετε μια μεγάλη και αγχωτική μέρα και περιμένετε πολύ μεταξύ των γευμάτων, μπορεί να αισθανθείτε συναισθηματική πείνα πέρα από τη σωματική σας πείνα.

Το να κρατάτε ένα ημερολόγιο τροφίμων όπου θα καταγράφετε τα τρόφιμα που τρώτε και πώς νιώσατε αφού φάγατε, μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε μια σύνδεση μεταξύ των συναισθημάτων σας και της λαχτάρας σας για φαγητό. Με απλά λόγια θα σας βοηθήσει να διακρίνετε τη συναισθηματική πείνα από τη σωματική πείνα.

Εάν βιώνετε συχνά συναισθηματική πείνα, δείτε πώς να την περιορίσετε

Να τρώτε πλήρη και υγιεινά γεύματα

Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα είναι να δώσετε στο σώμα σας τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται . Μερικές φορές, η συναισθηματική πείνα μπορεί να είναι μια μορφή αντιστάθμισης για τη διατροφή που σας λείπει. Μπορεί να τρώτε λίγο φαγητό εδώ κι εκεί και να μην ακολουθείτε ένα πρόγραμμα γευμάτων ή θα μπορούσατε να τρώτε τακτικά, αλλά εξαιρετικά ελαφριά γεύματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι φυσιολογικό για το σώμα σας να έχει ορισμένες λιγούρες.

Όπως ανέφερα προηγουμένως, εάν δεν τρώτε αρκετά κατά τη διάρκεια της ημέρας και επιπλέον αντιμετωπίζετε συναισθηματικά ζητήματα, είναι πολύ πιθανό να βιώσετε συναισθηματική πείνα .

Εάν όμως επιμένετε σε τρία ισορροπημένα και υγιεινά γεύματα την ημέρα και λαμβάνετε όλα τα μακροθρεπτικά συστατικά σας, θα είναι πιο εύκολο να εντοπίσετε πότε τρώτε συναισθηματικά και πότε πεινάτε πραγματικά.

Κατάργηση περιορισμού

Είναι σημαντικό να αφήσετε τους περιορισμούς και τους κανονισμούς σχετικά με τα τρόφιμα και να επιτρέψετε στον εαυτό σας να τρώει τροφές που σας αρέσουν.

Εάν έχετε πάρα πολλούς περιορισμούς, θα έχετε και τις δικαιολογίες για να τους παραβιάσετε και το συναισθηματικό φαγητό θα είναι μια από αυτές.

Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τρώτε συνεχώς γλυκά ή πρόχειρο φαγητό, αλλά ότι μπορείτε να τα ενσωματώνετε στη διατροφή σας με μέτρο.

Για παράδειγμα, αν έχετε ένα ωραίο γεύμα με φακές, γλυκοπατάτες και μπρόκολο και το ολοκληρώσετε με ένα μπισκότο, αυτό θα μειώσει τις πιθανότητες να φάτε ολόκληρο το κουτί με τα μπισκότα όταν δεν νιώθετε καλά ή όταν είστε αγχωμένοι.

Εξασκηθείτε στη συνειδητή διατροφή

Όταν βιώνετε συναισθηματική πείνα, το πιθανότερο είναι ότι δεν εστιάζετε πραγματικά στο φαγητό σας. Αυτό πιθανότατα θα έχει ως αποτέλεσμα να παραβλέψετε τα σημάδια της πείνας και της πληρότητας και να στραφείτε στην υπερκατανάλωση τροφής.

Είναι λοιπόν σημαντικό να προσπαθήσετε να τρώτε πιο συνειδητά, κάτι που έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη συναισθηματική κατανάλωση φαγητού ενώ σας βοηθάει να ελέγχετε τις παρορμήσεις σας.

Η συνειδητή διατροφή σημαίνει ότι αφιερώνετε χρόνο για να σκεφτείτε το φαγητό που καταναλώνετε.

Μπορείτε να σκεφτείτε την πτυχή της υγείας και τι θα προκαλέσει αυτό που τρώτε στο σώμα σας. Μπορείτε επίσης να λάβετε υπόψη τη συναισθηματική πτυχή και το εάν αυτά τα τρόφιμα θα ικανοποιήσουν τις λιγούρες σας.

Συνιστώ να χρησιμοποιήσετε μια κλίμακα πείνας και πληρότητας που σας επιτρέπει να αξιολογήσετε τα επίπεδα πείνας πριν και μετά τα γεύματά σας. Αυτό θα σας βοηθήσει να είστε περισσότερο συντονισμένοι με τα φυσικά σήματα του σώματός σας, αντί να ενδώσετε στα συναισθηματικά σημάδια.

Τέλος, μια σημαντική πτυχή της συνειδητής διατροφής περιλαμβάνει την εστίαση αποκλειστικά στο φαγητό που τρώτε, χωρίς καμία απόσπαση της προσοχής. Θα πρέπει να αφιερώσετε χρόνο για να καθίσετε σε ένα τραπέζι και να μασήσετε κάθε μπουκιά προσεκτικά, δίνοντας σημασία και στις 5 αισθήσεις (όραση, όσφρηση, ακοή, αφή και γεύση).

Βρείτε χρόνο για αυτοφροντίδα

Η φροντίδα του εαυτού σας σε τακτική βάση μπορεί σίγουρα να βοηθήσει όταν πρόκειται για τη διαχείριση των συναισθημάτων σας. Αυτό μπορεί να διαφέρει πολύ για κάθε άτομο, αλλά μερικοί συνηθισμένοι τρόποι για να εξασκήσετε την αυτοφροντίδα μπορεί να περιλαμβάνουν τον ποιοτικό ύπνο, να κάνετε κάτι δημιουργικό, να κάνετε ένα αφρόλουτρο, να τηλεφωνήσετε σε έναν φίλο, να ακούσετε μουσική, να περπατήσετε, να κάνετε ένα σπορ…

Το συναισθηματικό φαγητό μπορεί να είναι ο τρόπος του σώματός σας να σας πει ότι πρέπει να το προσέχετε περισσότερο. Προσπαθήστε να κάνετε τουλάχιστον μια καθημερινή πράξη αυτοφροντίδας. Δεν χρειάζεται να είναι κάτι περίπλοκο – απλώς αφιερώστε λίγο χρόνο για να φροντίσετε τον εαυτό σας.

Βρείτε άλλους τρόπους για να αντιμετωπίσετε τα συναισθήματά σας

Το φαγητό μπορεί να είναι ένας τρόπος για να αντιμετωπίσετε τα συναισθήματά σας, αλλά δεν πρέπει να είναι ο μοναδικός. Είναι σημαντικό να μάθετε και άλλους τρόπους για να αντιμετωπίζετε τα συναισθήματά σας (το οποίο είναι πιο εύκολο να ειπωθεί παρά να γίνει).

Δείτε πώς θα τα καταφέρετε

Κάντε διαλογισμό. Ο διαλογισμός έχει πολλά αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία. Αφιερώστε λίγο χρόνο για να δουλέψετε με τον εαυτό σας, να μειώσετε τα επίπεδα άγχους σας, να βελτιώσετε την ψυχική σας ηρεμία και να φροντίσετε την ψυχική σας υγεία, με τη βοήθεια του διαλογισμού.

Εάν δεν μπορείτε να βρείτε χρόνο για διαλογισμό, το να παίρνετε μερικές πολύ βαθιές αναπνοές τακτικά κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να είναι μια καλή αρχή.

Κρατήστε ένα ημερολόγιο. Το ημερολόγιο μπορεί επίσης να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να εκφράσετε τα συναισθήματά σας. Μελέτες δείχνουν ότι η εκφραστική γραφή για τα γεγονότα που μας αναστατώνουν ή για τις καθημερινές δραστηριότητες, μπορεί να βελτιώσει την επούλωση των πληγών. Το γράψιμο οδηγεί σε βελτιώσεις τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχολογική υγεία.

Κάντε μια λίστα με δραστηριότητες που σας φέρνουν χαρά. Μερικές φορές, στρεφόμαστε στο φαγητό απλώς και μόνο επειδή βαριόμαστε, είμαστε μόνοι και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. Ελπίζουμε να βρούμε άμεση ευχαρίστηση και ικανοποίηση από το φαγητό.

Προσπαθήστε να βρείτε άλλες δραστηριότητες που σας φέρνουν χαρά. Διαβάστε, παρακολουθείστε μια ταινία, χορέψτε, βγάλτε βόλτα τον σκύλο σας, ζωγραφίστε, ακούστε μουσική, μάθετε μια νέα δεξιότητα, δείτε έναν φίλο, παίξτε ένα όργανο…υπάρχουν τόσες πολλές άλλες δραστηριότητες που μπορείτε να δοκιμάσετε.

Γιατί το συναισθηματικό φαγητό μπορεί να είναι φυσιολογικό

Ακόμα κι αν το συναισθηματικό φαγητό μπορεί να είναι απογοητευτικό, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι άνθρωποι είναι συναισθηματικά πλάσματα και ότι το να τρώμε για να νιώσουμε καλά είναι απολύτως φυσιολογικό. Θα πρέπει απλώς να θεωρείται ως ένας τρόπος μεταξύ άλλων για να αντιμετωπίσετε μια απογοητευτική ημέρα ή ένα άσχημο συναίσθημα.

Μερικές μέρες, μπορεί να θέλετε να παραγγείλετε πίτσα και να παρακολουθήσετε την αγαπημένη σας τηλεοπτική εκπομπή μετά από ένα αγχωτικό γεγονός, και άλλες μέρες μπορεί να προτιμήσετε να χορέψετε με την αγαπημένη σας μουσική ή να συναντηθείτε με έναν φίλο. Ο στόχος είναι το συναισθηματικό φαγητό να είναι ένας από τους μηχανισμούς αντιμετώπισης και όχι ο μοναδικός.

Επίσης όταν τρώτε συναισθηματικά, είναι σημαντικό να αφαιρέσετε τυχόν αισθήματα ενοχής που μπορεί να προκύψουν μετά. Δεν πρέπει να το βλέπετε ως κάτι αρνητικό, αλλά ως τον τρόπο που επιλέξατε να αντιμετωπίσετε τα συναισθήματά σας.

Συνήθως, το συναισθηματικό φαγητό οδηγεί στην κατανάλωση τροφών που είναι αρκετά θερμιδογόνες, όπως τα πατάκια, γλυκά, πίστα, μπέργκερ… και αυτό είναι εντάξει. Είναι σημαντικό να μην χαρακτηρίζετε αυτές τις τροφές ως κακές τροφές και να τις εντάξετε στη διατροφή σας, με μέτρο. Γι’ αυτό είναι επίσης σημαντικό να σταματήσετε να βάζετε περιορισμούς σε ορισμένα τρόφιμα, όπως ανέφερα προηγουμένως.

Εν κατακλείδι είναι σημαντικό να μάθετε να διακρίνετε τη συναισθηματική πείνα και τη σωματική πείνα και να βρίσκετε άλλους τρόπους, πέρα από το φαγητό, για να αντιμετωπίσετε τα συναισθήματά σας. Το να τρώτε πιο προσεκτικά, να μην έχετε περιορισμούς στα τρόφιμα και να δημιουργήσετε χώρο για αυτοφροντίδα και ευχάριστες δραστηριότητες μπορούν να σας βοηθήσουν.

jenny.gr