Εμβόλιο αισιοδοξίας! Του Γιώργου Παπακωνσταντή

  • Κυριακή, 27 Δεκέμβριος 2020 13:15
  • Editorial
Ήρθαν λοιπόν τα πρώτα εμβόλια. Τα περιμέναμε εδώ και ένα χρόνο. Οι προβλέψεις δεν ήταν πάντα ευοίωνες. Θα προλάβουν σε ένα χρόνο να δημιουργήσουν εμβόλιο; Θα είναι ασφαλές; Είναι τελικά το εμβόλιο η λύση; Αυτά ήταν τα πρώτα ερωτήματα περί εμβολίου στην πρώτη καραντίνα, τον περασμένο Μάρτιο...Μετά ήρθε ο Οκτώβρης και ο Νοέμβρης και μας έβγαλαν από τις αμφιβολίες και τις αυταπάτες μας. Όταν οι νεκροί ξεπερνούσαν καθημερινά τους 100 και οι διασωληνωμένοι ξεπερνούσαν τις αντοχές του ΕΣΥ...Τότε τα νέα για τα εμβόλια, που όπως είχαν προβλέψει οι επιστήμονες θα ήταν έτοιμα μέχρι το τέλος του χρόνου, ήρθαν ως ελπίδα ζωής. Αγώνας δρόμου τώρα. Να παραχθούν πολλά, να διατεθούν γρήγορα και οργανωμένα, να εμβολιαστούν οι περισσότεροι ώστε να μπορέσουμε να επανέλθουμε το γρηγορότερο σε μια κανονικότητα.

Και να το καμιόνι που μετέφερε τις δύο κούτες με τα πρώτα 9500 εμβόλια. Με προστασία αστυνομίας βεβαίως βεβαίως, γιατί φαντάζεστε πόσο θα έκανε ένα αποτελεσματικό εμβόλιο στη μαύρη αγορά και πόσοι βαθύπλουτοι θα ήθελαν να το κάνουν τώρα αμέσως, πληρώνοντας όσο όσο, ώστε να νοιώθουν ασφαλείς;

Ας παραπονιούνται οι γνωστοί συνωμοσιολόγοι, αμφισβητίες και λοιποί “ειδήμονες” του διαδικτύου… Μα δύο μικρά κουτιά τα πρώτα 9500 εμβόλια; Και πως διατηρούνται αφού το καμιόνι δεν είχε ψύξη στους -70...Και άλλες παρόμοιες κουταμάρες, γιατί αυτοί δεν πιστεύουν, τα γνωρίζουν όλα και θεωρούν ότι όλοι θέλουν το κακό τους... Τι να κάνουμε, υπάρχουν και αυτοί, είναι δίπλα μας, είναι γνωστοί μας, φίλοι μας ίσως, αλλά υπάρχουν! και βέβαια, ψηφίζουν κιόλας!

Η πανδημία, μας έδειξε και μας έμαθε πολλά. Μας έδειξε την ευαλωτότητα μας. Μας έδειξε πως η φύση είναι ακόμη ανεξερεύνητη και ανά πάσα στιγμή μπορεί να μας το υπενθυμίζει έστω και αν την έχουμε υποτίθεται κατακυριεύσει. Μας έδειξε τα όρια και τους περιορισμούς λειτουργίας του κόσμου μας. Μας έμαθε τις αντοχές μας. Μας έμαθε να αυτοπεριοριζόμαστε. Μας έμαθε πόσο πολύτιμη είναι η επιστήμη και η έρευνα. Μας έμαθε να αξιοποιούμε το χρόνο μας δημιουργικά, μας έμαθε να είμαστε λιγότερο αλαζονικοί, και να σκεφτόμαστε τους διπλανούς μας...Σίγουρα δεν μάθαμε όλοι. Κάποιοι είναι ανεπίδεκτοι μαθήσεως γιατί απλά νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα.

Ίσως η σημαντικότερη επίδραση ήταν στις σχέσεις κράτους -πολιτών. Ειδικά στις σχέσεις των δημοκρατικών Κυβερνήσεων με τους πολίτες τους. Σε όλες τις δημοκρατικές χώρες επιβλήθηκαν περιορισμοί στην ελευθερία κίνησης και επικοινωνίας. Στην οικονομική ελευθερία και στην κοινωνική δραστηριότητα, ακόμη και στη θρησκευτική ελευθερία. Και επιβλήθηκαν στο πλαίσιο μιας συναινετική διαδικασίας εξουσιαζόντων και εξουσιαζόμενων, παρά τις επιμέρους διαμαρτυρίες, λογικές και αναμενόμενες σε ένα δημοκρατικό πλαίσιο. Η Αξία της ζωής και της υγείας, αναδείχθηκαν πάνω από όλα τα αγαθά. Έτσι ανεξαρτήτως επιμέρους πολιτικών ιδεολογιών τα μέτρα ήταν λίγο πολύ παντού ίδια, με διαφοροποιήσεις ως προς τις λεπτομέρειες και την τήρησή τους, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του κάθε λαού. Άλλο νόημα έχει η αποστασιοποίηση στον Φιλανδό και άλλο στον Ιταλό του νότου. Όμως η κεντρική ιδέα ήταν ίδια παντού. Προστασία της ανθρώπινης ζωής, ανεξαρτήτως ηλικίας, οικονομικής κατάστασης, φυλής, εθνικότητας κλπ. Πιθανό να μην έγινε κατορθωτή η απόλυτη ισότητα μπροστά στην πανδημία, όμως η ιδεολογία που εκφράστηκε και τα βήματα που έγιναν από όλα σχεδόν τα δημοκρατικά κράτη, προς τα εκεί συνέτειναν.

Ο ανταγωνισμός επιστημόνων, εταιρειών, πανεπιστημίων για το εμβόλιο, με τις χρηματοδοτήσεις κυβερνήσεων, δηλαδή των φορολογουμένων, επέτρεψε την ταχύτατη παραγωγή ασφαλών εμβολίων. Από την άλλη η συνεργασία φαρμακευτικών εταιριών με τις Κυβερνήσεις για τη σειρά εμβολιασμού, σε μια γενικά αποδεκτή διαδικασία, στην οποία λαμβάνονται υπόψη υγειονομικά και ηλικιακά κριτήρια και μόνο, δείχνει την κυριαρχία της κρατικής παρέμβασης έναντι της αγοράς εντέλει, όταν υπάρχει ανάγκη. Σίγουρα εξαιρέσεις υπήρξαν, κυρίως ως προς την επάρκεια της διαχείρισης.  Στην ουσία, επαναφέρει την έννοια του κράτους ως το φορέα εξισορρόπησης των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων, τουλάχιστον σε θέματα υγείας. Από την άλλη δεν αμφισβητείται η προσωπική ελευθερία για έρευνα και η οικονομική ελευθερία, ανεξάρτητα ιδεολογίας ή πολιτικής ταυτότητας των Κυβερνήσεων. Αυτό μόνο ως θετική εξέλιξη θα μπορούσε να εκληφθεί μια που δημιουργήθηκε ήδη μια σημαντική εμπειρία στην αντιμετώπιση παρόμοιων καταστάσεων. Έχοντας υπόψη ότι μάλλον επέρχεται ο καιρός όπου η ανθρωπότητα θα κληθεί να αντιμετωπίσει πάλι, σχετικά σύντομα, πανανθρώπινα προβλήματα, είτε με μια νέα πανδημία είτε με προβλήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η επάρκεια τροφίμων κλπ.. Ας είμαστε αισιόδοξοι ότι μπορεί τελικά να τα καταφέρουμε!