Εννιά χωριά στην Κάτω Ιταλία είναι Ελληνόφωνα. Πιο γνωστό από αυτά το Calimera, από το οποίο προέρχεται και η φωτογραφία του Κωνσταντίνου Μητσάκη. Ωστόσο δεν είναι πολύ γνωστά δύο χωριά που φέρονται να χτίστηκαν από Κρήτες της Μινωικής περιόδου.
Μartano: Μινωίτες ή Ρωμαίοι;
Το Μartano είναι το πολυπληθέστερο κέντρο της Grecia Salentina, με περίπου 11.000 κατοίκους. Οι απόψεις για την ίδρυσή του διίστανται: για κάποιους Κρήτες της μινωικής περιόδου έβαλαν τον θεμέλιο λίθο του Μartano, για άλλους το ίδρυσε ο Ρωμαίος εκατόνταρχος Martius Pegaseus.
Castrignano dei Greci: Από την Κάντια στο Βυζάντιο
Το Καστράκι των Ελλήνων. Αυτό σημαίνει η επίσημη ονομασία του Castrignano dei Greci, μόλις 4 χλμ. μακριά από το Μartano. Η αναστυλωμένη κρύπτη του Αγίου Ονούφριου στο κέντρο της πόλης, που φέρει ίχνη από αγιογραφίες και διαθέτει μια ελληνική επιγραφή με τη χρονολογική ένδειξη 1237, είναι το σημαντικότερο αξιοθέατο.
.jpg)
Ποδηλατώντας στα λιθόστρωτα σοκάκια του MartanoΦωτο: Κωνσταντίνος Μητσάκης
Χάρη στις επίμονες προσπάθειές του, κατάφερε τελικά να πάρει ειδική άδεια από την ιταλική κυβέρνηση προκειμένου να διδάσκει τη γρεκάνικη διάλεκτο και στα άλλα χωριά της περιοχής.
Η πολεοδομική μορφή του θυμίζει βυζαντινό οικισμό με τον χαρακτηριστικό πύργο του 15ου αιώνα, ενώ πάμπολλα παραμένουν τα τοπικά τοπωνύμια ελληνικής προέλευσης.
Στο πέρασμα του χρόνου γνώρισε αξιόλογη πολιτιστική πορεία και αρκετά λαϊκά τραγούδια και μοιρολόγια διασώθηκαν ως σήμερα. Σύμφωνα με τους μελετητές, τόσο ο ρυθμός όσο και ο στίχος των τοπικών μοιρολογιών παραπέμπουν σε αντίστοιχα της Μάνης και της Νισύρου.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο οικισμός κτίστηκε από Κρήτες της μινωικής εποχής: το όνομα Καντιώτης (Κάντια / Κρήτη) είναι αρκετά συνηθισμένο μεταξύ των 4.000 κατοίκων του, στοιχείο που φανερώνει έμμεσα την καταγωγή τους.
Εξέχουσα προσωπικότητα του Castrignano dei Greci υπήρξε ο Ιταλός φιλόλογος Angelo Cotardo. Με όραμα και σθένος, πρωτοστάτησε σε μια εκστρατεία υπέρ της διάσωσης της ελληνικής διαλέκτου, την οποία δίδασκε ο ίδιος στα σχολεία της κωμόπολης.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η ελληνική γλώσσα να παραμείνει ζωντανή στα όρια της Grecia Salentina, ενώ από το 1977 ξεκίνησε να λειτουργεί εδώ το Κέντρο Κοινωνικών Σπουδών, όπου φοιτούν όσοι επιθυμούν να διδαχτούν τη γλώσσα και να γνωρίσουν τον ελληνικό πολιτισμό.
Με πληροφορίες από thetravelbook.gr
