Αντικείμενο έρευνας γίνεται το γνωστό ριζίτικο τραγούδι "Πότε θα κάνει ξαστεριά" στο νέο βιβλίο του καθηγητή Γιώργου Ανδρειωμένου που κυκλοφόρησε πρόσφατα.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ι.Σιδέρης και αναφέρεται στην ιστορία και στις ποικίλες χρήσεις του πασίγνωστου ριζίτικου «Πότε θα κάνει ξαστεριά».
Ξεκινώντας από τα Λευκά Όρη, το τραγούδι αυτό διαδόθηκε σε όλη την ελληνική επικράτεια, παραπέμποντας στην αναμονή ενός καλύτερου και δικαιότερου μέλλοντος.
Το εντυπωσιακό είναι πως στη μακραίωνη διαδρομή της (ο συγγραφέας ξεκινά τη διερεύνησή του από την εποχή του Βυζαντίου και της Ενετοκρατίας και φτάνει στο Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο), η «Ξαστεριά» προσαρμόστηκε στην εκάστοτε συγκυρία και έγινε αντικείμενο πολλών και ετερόκλητων ερμηνειών.
Ο Γιώργος Ανδρειωμένος συζητά διεξοδικά και προσεκτικά όλες τις διαφορετικές αυτές ερμηνείες και αναδεικνύει με σαφήνεια τις προεκτάσεις που έλαβε διαχρονικά το τραγούδι, φτάνοντας έως τις μέρες μας.
Η αφήγηση συνοδεύεται από εξαντλητικές σημειώσεις και εκτενέστατη βιβλιογραφία, όλες τις παραλλαγές της «Ξαστεριάς» που εντοπίστηκαν, γλωσσάριο, φωτογραφικό υλικό και ευρετήριο. Ας σημειωθεί ότι ο συγγραφέας, μολονότι δεν είναι ο ίδιος κρητικής καταγωγής, έχει αφιερώσει το βιβλίο του «στην κρητική ψυχή και στους Λευκορίτες».
Όπως αναφέρεται στην παρουσίαση του βιβλίου:
Το θέμα της πάλης και η επιθυμία για δικαίωση ενός αγώνα παρουσιάζουν ποικίλες όψεις στο δημοτικό τραγούδι και αρκετά συναφή μοτίβα επιβιώνουν σε διαφορετικές κατηγορίες ασμάτων. Στην παρούσα δοκιμή επιχειρείται να συζητηθεί πώς ένα τραγούδι με καθαρά τοπικό χαρακτήρα, ξεκινώντας από τα Λευκά Όρη, γνώρισε τελικά πανελλήνια διάδοση, αλλάζοντας ταυτόχρονα σημασία, ανάλογα με την εκάστοτε συγκυρία. Ως περίπτωση μελέτης χρησιμοποιείται το πασίγνωστο ριζίτικο "Πότε θα κάνει ξαστεριά", του οποίου οι ετερόκλητες χρήσεις αναδεικνύονται, εντασσόμενες εντός διαφορετικών κοινωνικών, ιστορικών, πολιτικών και οικονομικών συμφραζομένων, από τα χρόνια του Βυζαντίου ίσαμε τη σύγχρονη "μνημονιακή" καθημερινότητα. Με τον τρόπο αυτό, κατ´ ουσίαν καταδεικνύονται οι πολλές μορφές που μπορούν να λάβουν η πάλη και οι προσπάθειες για δικαίωση, ενώ ανιχνεύονται οι προσαρμογές τους στα δεδομένα της κάθε περιόδου, σε τοπικό αλλά και σε πανελλήνιο επίπεδο, και αναζητούνται οι ιδεολογικές παράμετροι που τις συνοδεύουν κάθε φορά. Στην περιήγηση δε αυτή, πολύτιμη και ουσιαστική υπήρξε η επισήμανση συναφούς υλικού, προερχόμενου όχι μόνο από επιτόπια έρευνα για εντοπισμό προφορικής ύλης ή από βιβλιογραφική αναζήτηση τεκμηρίων μέσω τυπωμένων πηγών και δευτερογενούς βιβλιογραφίας, αλλά και από πολύωρες και διεξοδικές πλοηγήσεις στο Διαδίκτυο και στα λεγόμενα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
.jpg)
Ποιός είναι ο Γιώργος Ανδρειωμένος
Ο Γιώργος Ανδρειωμένος, καθηγητής στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (2008 κ.εξ.) και αναπληρωτής πρύτανη του ίδιου Ιδρύματος (2013 κ.εξ.), είναι πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Αθηνών (1986) και διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ (1991). Έχει διατελέσει ερευνητικός εταίρος του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ (1991-1992) και επιστημονικός συνεργάτης της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού (1993-1994), ενώ έχει διδάξει μαθήματα της ειδικότητάς του στο Πανεπιστήμιο Πατρών (1995-1997), στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο (1997-2008), καθώς και σε άλλα ανώτερα και ανώτατα ιδρύματα της ημεδαπής και της αλλοδαπής. Έχει λάβει σειρά υποτροφιών, είναι μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών και επιτροπών αξιολόγησης και έχει εποπτεύσει ικανό αριθμό διδακτορικών διατριβών και ερευνητικών προγραμμάτων. Ερευνητικές εργασίες του έχουν κυκλοφορήσει αυτοτελώς ή έχουν δημοσιευτεί σε έγκυρα περιοδικά, ενώ έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις του σε πολλά επιστημονικά συνέδρια και έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
