Η διαχείριση του ρίσκου του Κορωνοϊού. Του Γιώργου Παπακωνσταντή.

  • Σάββατο, 15 Αύγουστος 2020 22:18
  • Editorial
Η διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού, είναι μια κλασική περίπτωση για τη μελέτη της εφαρμοσμένης πολιτικής. Εδώ, η πολιτική κάνει αυτό που λέμε
διαχείριση ρίσκου και σε σχέση με τον προσδιορισμό της ως η τέχνη του εφικτού, δείχνει ή όχι, την αποτελεσματικότητά της σε ένα παγκοσμιοποιημένο μεν περιβάλλον, αλλά με τόσες διαφορές από κράτος σε κράτος.

Πρώτα από όλα ο στόχος εν όψει της πανδημίας είναι ο ίδιος για όλα τα κράτη. Συνοψίζεται στο εξής:

Οι μικρότερες δυνατές ανθρώπινες απώλειες με τις μικρότερες δυνατές οικονομικές ζημιές.

Πάνω εδώ, οι κυβερνήσεις σε συνεργασία με επιστήμονες της υγείας και των οικονομικών, μετρούν, ξαναμετρούν, υπολογίζουν, προβλέπουν, σχεδιάζουν εν τέλει αποφασίζουν. Ευνόητο είναι ότι όσο καλύτερη συνεργασία υπάρχει σ αυτό το τρίπτυχο, τόσο καλύτερες αποφάσεις μπορούν να παρθούν, πάνω στο βασικό στόχο.
Όμως ταυτόχρονα, οι Κυβερνήσεις θέλουν να έχουν ευχαριστημένους και τους πολίτες ψηφοφόρους, οι οποίοι εκ των πραγμάτων, οι περισσότεροι τουλάχιστον, δυσκολεύονται πολύ να αξιολογήσουν την επιτυχία ή την αποτυχία ή τέλος πάντων την καλύτερη εξισορρόπηση στην επίτευξη του στόχου με αντικειμενικούς και πραγματικούς όρους. Δίνουν λοιπόν μεγάλη σημασία και στο πως να επικοινωνήσουν τις αποφάσεις τους, σε τουλάχιστον δύο επίπεδα. Το ένα είναι να πείσουν τους πολίτες ψηφοφόρους ότι οι αποφάσεις είναι σωστές, έτσι ώστε και την υγεία να προστατεύουν αλλά και την οικονομία, ώστε να τους πείσουν να συναινέσουν  στην εφαρμογή τους και το άλλο, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, να πείσουν ότι το όποιο αποτέλεσμα ήταν το καλύτερο δυνατό.

Παρατηρώντας τον τρόπο αντιμετώπισης σε διάφορες χώρες όσο γίνεται πιο αντικειμενικά, δεν είναι δύσκολο να δούμε ότι πολλές χώρες προτίμησαν την επικοινωνία σε σχέση με την πολιτική. Προτίμησαν εύκολα λόγια αντί για δύσκολες αποφάσεις, διακινδυνεύοντας εν τέλει και την υγεία και την οικονομία. Δεν είναι δύσκολο να διακρίνουμε ότι όπου υπήρχαν λαϊκίστικες κυβερνήσεις, η πανδημία έπληξε περισσότερο τις χώρες αυτές, χωρίς όμως οι πολίτες τους να νιώσουν πολύ ότι πλήττονται. π.χ. Ενώ οι ΗΠΑ θρηνούσαν χιλιάδες νεκρούς, την ίδια στιγμή χιλιάδες διαδήλωναν εναντίον του lock down…

Από την άλλη πλευρά, οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης, ενώ πήραν μέτρα σε βάρος της οικονομίας για την προστασία των πολιτών τους, εντούτοις ένα μεγάλο μέρος των πολιτών αμφισβήτησε τόσο την ύπαρξη του κορωνοϊού, όσο και τη σοβαρότητά του. Έτσι αποδείχθηκε ότι συχνά οι πολίτες δεν υπακούουν τις κυβερνήσεις, δείχνοντας έτσι το πρόβλημα των σύγχρονων δημοκρατιών, ότι δεν αρκεί να εκφράζεται και να νομοθετείται η καλύτερη δυνατή πολιτική, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εφαρμόζεται κιόλας... Και για να εφαρμοστεί μια πολιτική χρειάζονται δυο βασικά πράγματα. Να επιτύχεις τη μέγιστη δυνατή συναίνεση στην εφαρμογή της και να έχεις και τους αποτελεσματικούς διοικητικούς μηχανισμούς να την επιβάλλεις.

Η ατομική ευθύνη στην οποία τόσο βασιστήκαμε εδώ στην Ελλάδα στην πρώτη περίοδο της πανδημίας, δεν ήταν και τόσο ατομική τελικά, ήταν μια ευθύνη την οποία
η πολιτεία κατάφερε να μας περάσει, με την ενημέρωση και τον έλεγχο.

Η υπερβολική όμως επανάπαυση στην επιτυχία της στην αντιμετώπιση του πρώτου κύματος, υπονόμευσε την ευθύνη της ίδιας της πολιτείας και κυρίως υπονόμευσε τη σχέση εμπιστοσύνης που είχε χτίσει στο αρχικό στάδιο, με τους πολίτες, οι οποίοι έπαψαν σιγά σιγά να συναινούν απόλυτα στα μέτρα.

Τώρα το άλλοθι εκείνων που δεν πιστεύουν καν στην ύπαρξη του κορωνοϊού, φαντάζει λιγότερο βλακώδες, αφού χάθηκε και το παιχνίδι της επικοινωνίας, μη καταφέρνοντας η Κυβέρνηση να πείσει ότι ακριβώς προσπαθεί να κάνει ευφυή διαχείριση του ρίσκου κρατώντας και την πίττα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο...άλλωστε τώρα πια δεν μπορεί να κάνει και κάτι άλλο, μια που το γενικό lock Down δε φαίνεται να επαναλαμβάνεται, προσδοκώντας όπως όλοι άλλωστε, να κερδίσει χρόνο μέχρι την εμφάνιση του πολυπόθητου εμβολίου.

Ωστόσο, τώρα είναι πραγματικά η περίοδος της ατομικής ευθύνης για τον καθένα μας, προστατεύοντας εαυτούς και αλλήλους, μια που η γενικότερη υπευθυνότητα κυβέρνησης και ειδικών, μάλλον έκανε κοιλιά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο και ας ελπίσουμε μέχρι το τέλος όχι και τον Αύγουστο...