Πολλές φορές μπορεί να έχουμε θαυμάσει την ανιδιοτέλεια κάποιων ανθρώπων και σίγουρα μια μικρή πράξη καλοσύνης μπορεί να μας έχει φτιάξει τη μέρα ή ακόμα και να μας έχει συγκινήσει. Γιατί όμως είναι τόσο σημαντικό να επενδύσουμε στην καλοσύνη και να την εμφυσήσουμε στα παιδιά;
Πέρα από τη χαρά της στιγμής, η καλοσύνη έχει πολλές θετικές επιδράσεις, είναι μια μορφή ψυχικής δύναμης και τα οφέλη της είναι πλέον και επιστημονικά αποδεδειγμένα. Μεταξύ άλλων:
-Αυξάνει την ικανότητα ουσιαστικής συσχέτισης με τους άλλους, καθώς ενεργοποιεί τη συναισθηματική ταύτιση, ενισχύει τη συνεργατικότητα και τονώνει την αυτοπεποίθηση.
-Βοηθάει στην παραγωγή της ωκυτοκίνης (ή οξυτοκίνης), γνωστή και ως «ορμόνη της αγάπης», η οποία ανάμεσα στα πολλά οφέλη που προσφέρει στον οργανισμό, είναι υπεύθυνη για την ενίσχυση αισθημάτων ικανοποίησης και ευχαρίστησης, μειώνοντας ταυτόχρονα το άγχος.
-Λειτουργεί σαν φυσικό αντικαταθλιπτικό, αφού φαίνεται ότι επιδρά στην αύξηση της σεροτονίνης στον οργανισμό, η οποία βοηθάει παράλληλα τόσο στη μνήμη, όσο και στη συγκέντρωση.
-Προσφέρει μια αισιόδοξη οπτική και ενισχύει την εκτίμηση που έχει το άτομο για τους άλλους και για το περιβάλλον γύρω του, αναπτύσσοντας τη δημιουργική σκέψη.
Η καλοσύνη είναι μεταδοτική και μαθαίνεται μέσα από τα βιώματα:
1. Ξεκινάει από το σπίτι, για αυτό δημιουργήστε πρότυπα. Τα παιδιά παρατηρούν τη συμπεριφορά ακόμα και στα μικρά καθημερινά πράγματα. Χρησιμοποιήστε λέξεις όπως «παρακαλώ» και «σε ευχαριστώ», ενισχύοντας το νόημά τους, και κάντε μικρές καθημερινές πράξεις καλοσύνης, όπως το να μοιραστείτε ένα αγαπημένο σας φαγητό ή να βοηθήσετε με τις δουλειές που έχει αναλάβει κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας.
2. Βάλτε λόγια στις πράξεις καλοσύνης που δέχεται ή εκτελεί το παιδί, πείτε για παράδειγμα «ήταν πολύ όμορφο που βοήθησες την αδελφή σου να διαβάσει σήμερα» ή «τι ωραία κάρτα είναι αυτή που πήρες; Πώς νιώθεις που η φίλη σου σε σκέφτηκε και αφιέρωσε χρόνο για να σε ευχαριστήσει;»
3. Δώστε την ευκαιρία στο παιδί να συμμετέχει σε ενέργειες, στις οποίες δεν θα περιμένει κάποιο αντάλλαγμα. Αν δεν μπορείτε να σκεφτείτε κάτι, αξιοποιήσετε τις δράσεις εθελοντισμού της περιοχής σας.
4. Καθορίστε ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, κανόνες που βασίζονται στην καλοσύνη και τον σεβασμό. Όταν, για παράδειγμα, τα παιδιά μαλώνουν, μην ενθαρρύνετε την τιμωρία, αλλά αμοιβαίες πράξεις καλοσύνης.
5. Αφήστε τα παιδιά να δημιουργήσουν ευχητήριες κάρτες για διαφορετικές περιστάσεις και ενθαρρύνετε το πραγματικό ενδιαφέρον για συγγενείς και φίλους.
6. Εκπαιδεύστε τα παιδιά να παρατηρούν τον κόσμο γύρω τους. Αν,για παράδειγμα, δείτε κάποιον να πετάει σκουπίδια κάτω, εξηγήστε στο παιδί πόσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε το περιβάλλον ή αν κάποιος κρατάει πολλά πράγματα και δεν μπορεί να ανοίξει την εξώπορτα της πολυκατοικίας, δείξτε στο παιδί τι θα μπορούσε να κάνει για να τον βοηθήσει.
7. Μοιραστείτε ιστορίες καλοσύνης με τα παιδιά σας και συζητήστε μαζί τους.
Πολλές φορές φοβόμαστε ότι το «καλό παιδί» θα είναι εύκολος στόχος για εκμετάλλευση.
Όμως, η καλοσύνη δεν είναι αδυναμία. Αδυναμία γίνεται, όταν οι καλές πράξεις πηγάζουν από ενοχικές σκέψεις, όταν δεν συνοδεύονται από αυτοεκτίμηση και όταν δεν συμβαδίζουν με τα προσωπικά μας όρια. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να δώσουν την ευκαιρία σε κάποιους να εκμεταλλευτούν καταστάσεις και να οδηγήσουν σε καταπιεσμένα συναισθήματα.
Δεν πρέπει όμως να συγχέουμε την καλοσύνη με τις καλές πράξεις που πηγάζουν από προσωπικές αδυναμίες και ανασφάλειες όπως την ανάγκη για επιβεβαίωση, την ανάγκη για κοινωνική αποδοχή, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση ή την ανεπάρκεια στη λήψη πρωτοβουλιών.
Η καλοσύνη προϋποθέτει την αγάπη και τον σεβασμό για τον ίδιο τον εαυτό και είναι πραγματικά μια αρετή που αξίζει να κατακτήσει κάθε παιδί.
Νικοπούλου Βασιλική- Αλίκη Ψυχολόγος
