Κυκλοφορούν ανάμεσά μας! Του Γιώργου Παπακωνσταντή

  • Δευτέρα, 15 Ιούλιος 2019 20:02
  • Συντακτική Ομάδα
  • Editorial

Εβρόντητη η κοινωνία της Κρήτης και όχι μόνο, πληροφορήθηκε την είδηση της σύλληψης ενός 27χρονου αγρότη ως κύριου υπόπτου για τη δολοφονία της Αμερικανίδας βιολόγου της οποίας η σορός είχε βρεθεί πεταμένη σε τεχνητή σπηλιά στην περιοχή Μάλεμε Χανίων.

Ένας 27χρονος αγρότης λοιπόν, παντρεμένος και  πατέρας 2 παιδιών, ο οποίος μέχρι τότε μπορεί να φαινόταν ότι είχε μια «φυσιολογική» ζωή νέου οικογενειάρχη, φέρεται να διέπραξε ένα αποτρόπαιο έγκλημα υποτασσόμενος προφανώς σε κάποιο εγκληματικό όπως αποδείχθηκε πάθος... Δεν πρόκειται για κάποιον εξωγήινο, για κάποιο εμφανές τέρας, ή για κάποιον «Γιαγκούλα», πρόκειται για κάποιον που μέχρι τώρα κυκλοφορούσε ανάμεσα στους συνανθρώπους του όπως όλοι, αν και κάποιοι μίλξησαν για ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετώπιζε και διάφορα παρόμοια.

Είναι γεγονός ότι η επιστήμη της εγκληματολογίας δεν μπορεί να εξηγήσει επακριβώς τους παράγοντες εκίνους που ωθούν κάποιον σε ένα τέτοιο έγκλημα. Όμως συχνά μπορεί να επισημάνει κάποια στοιχεία που μπορεί να μας δείξουν ενδεχόμενη ροπή προς το έγκλημα ή τα οποία τουλάχιστον μπορούν να μας οδηγήσουν έστω και «κατόπιν εορτής» στο που να ψάξουμε για να εξιχνιασουμε ένα έγκλημα. Γιατί βεβαίως δεν ξύπνησε ένα πρωί κάποιος αστυνομικός να πει:Αυτός είναι!   Σίγουρα κάποιες ενδείξεις ελήφθησαν υπόψη για να οδηγήσουν τους αστυνομικούς προς το πρόσωπο του συγκεκριμένου δράστη.

Συχνά, η ίδια η κοινωνία γνωρίζει ποιοι έχουν πάθη, μίση ή ακόμη και συμπεριφορές , οι οποίες όταν ερευνηθούν μπορούν να μας αποκαλύψουν την πολύ μεγάλη πιθανότητα να διαπράξει κάποιος έγκλημα.

Έντονα ερωτικά πάθη και  έξεις, σεξουαλικές ιδιαιτερότητες, ψυχικά προβλήματα, προβλήματα βίας στην οικογένεια, αρωστημένη ζήλεια, αλκοολισμός, ψυχολογική βία, συγκρουσιακή βία σε περιπτώσεις αντιτιθέμενων συμφερόντων  είναι τα κυριότερα υπόβαθρα πάνω στα οποία κάτω από συγκεκριμένες συγκυρίες, συχνά πολυπαραγοντικές, μπορούν να διαπραχθούν τα πιο στυγερά εγκλήματα.

Δυστυχώς δεν έχει βρεθεί ακόμη μια ολιστική θεωρία εγκληματολογίας η οποία θα μπορεί να προβλέπει ασφαλώς την εγκληματική πράξη κάποιου, όμως είμαστε σε θέση πια να κατανοήσουμε τους περισσότερπους μηχανισμούς εγκλημάτων, μόνο που δυστυχώς αυτό συμβαίνει όταν πια μελετάμε το προφίλ του εγκληματία αφού έχει διαπράξει το έγκλημά του.

Όμως κάποια βασικά τα γνωρίζουμε. Γνωρίζουμε π.χ. ότι το 50% των φόνων σε βάρος γυναικών διαπράττονται σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας πάσης φύσεως, από το σύζυγο ή το σύντροφο. Γνωρίζουμε ότι η μακροχρόνια υποβόσκουσα συγκρουσιακή βία συχνά καταλήγει σε φόνο. (Οι περιβόητες κτηματικές διαφορές ).

Γνωρίζουμε ότι ο άνθρωπος μπορεί να είναι το μεγαλύτερο τέρας κάτω από συγκεκριμένες ψυχολογικές, ιδεολογικές ή και φυσικές συγκυρίες. Πως μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά; Απλά δεν μπορούμε να τα προβλέψουμε και να τα αντιμετωπίσουμε ολοκληρωτικά, μπορούμε όμως με αυξημένη ευαισθητοποίηση, να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα.

Η κοινωνική ευαισθησία ώστε να γνωστοποιούνται περιπτώσεις βίας μέσα στην οικογένεια σε συνδυασμό με την αυξημένη υπευθυνότητα ευαισθησία και επάρκεια των κοινωνικών υπηρεσιών, μπορεί να προλάβει καταστάσεις.

Το «έλα μωρέ και τι να κάνουμε εμείς», σε περιπτώσεις εμφανώς «αρωστημένες», οδηγεί δυστυχώς συχνά σε εγκληματα. Περιπτώσεις όπως του Δουρή, π.χ. (που βίασε και σκότωσε τον 7χρονο γιο του) συχνά μπορούν να αποκαλυφθούν αρκεί η τοπική κοινότητα, οι γείτονες, να είναι λίγο περισσότερο θεσμικά ευαίσθητη, γιατί εκείνο που η κοινωνία ξέρει και τη γνώση της την αναλώνει σε επίπεδο κουτσομπολιού, μια απλή αναφορά στις κοινωνικές υπηρεσίες, μπορεί και να είναι σωτήρια.

Δε γνωρίζουμε ακόμη τα ακριβή αίτια και τις συγκυρίες της δολοφονίας της Αμερικανίδας βιολόγου, όμως με αφορμή τη σύλληψη του υπόπτου ας έχουμε λίγη τροφή για σκέψη. Είναι πάντως παρήγορο που τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται μια μεγάλη μείωση των δολοφονιών στην Ελλάδα, την οποία δεν μπορούμε ακόμη να ερμηνεύσουμε όμως σίγουρα μια ευαιθσητοποιημένη κοινωνία είναι σίγουρα μια καλύτερη κοινωνία.