Χαρούπι, δίκταμος, ρόδι - Τα δεκατέσσερα superfoods από την ελληνική γη

Οι απαιτητικοί ρυθμοί ζωής και η έντονη καθημερινότητα έχουν κάνει αναγκαία τη συνεχή αναζωογόνηση του σώματός μας για να αντέξουμε. Σε μια εποχή που απαιτείται να τρέχεις για να επιτύχεις, η φύση μας προσφέρει μέσω των superfoods (υπερτροφές) το καύσιμο που θα μας βοηθήσει να ανταπεξέλθουμε.

Ακούμε συχνά για τις πολλές θετικές ιδιότητες που έχουν τα superfoods και τις αντιοξειδωτικές ουσίες. Η Maca, το Acai berry, το Godji berry και οι σπόροι Chia βρίσκονται στην κορυφή των προτιμήσεων για όσους επιλέγουν να εμπιστευτούν την φύση. Σπόροι που έρχονται από την άλλη πλευρά του ωκεανού, ενώ την ίδια στιγμή η πλούσια ελληνική γη διαθέτει τις δικές της υπερτροφές.

Η Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση του παραρτήματος Θεσσαλονίκης της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, εξακολουθεί να είναι ο «παράδεισος των φυτών της Ευρώπης». Αν και τα εδάφη της χώρας αντιστοιχούν στο 6% της Μεσογείου, φιλοξενεί το 26% της μεσογειακής χλωρίδας. Κατέχει μαζί με τις όμορες χώρες της Βαλκανικής το 50% της φυτικής ποικιλότητας της Ευρώπης (6.700 είδη και υποείδη).

Φώτο: Shutterstock

Είναι, δε, τέτοιος ο φυτικός ...πλουραλισμός της Ελλάδα που η χώρα διαθέτει 5 είδη ρίγανης κι άλλα 10 που μυρίζουν και χρησιμοποιούνται όπως η ρίγανη, 10 είδη και υποείδη μέντας, πάνω από 30 είδη- υποείδη θυμαριού, 4 φασκόμηλου και τουλάχιστον 10 διαφορετικά είδη ελληνικού τσαγιού, 5 εκ των οποίων ενδημικά και 4 εξ αυτών να απειλούνται με εξαφάνιση λόγω υπερ-συλλογής.

Χαρούπι, κάππαρη, κρίταμο, μαστίχα Χίου, μάραθος, ορεινό θρούμπι, φασκόμηλο, τσάι του βουνού, δίκταμος, κρόκος Κοζάνης, σατουρέγια ορέων, μαντζουράνα, ρούδι, κράνα, κυνόροδα (καρποί του άγριου τριαντάφυλλου) είναι τα ελληνικά αρωματικά- φαρμακευτικά φυτά τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν υπερτροφές.

Χαρακτηριστικά ο δίκταμος Κρήτης, ο μάραθος, η μαντζουράνα, η μαστίχα Χίου, το μελισσόχορτο, το φαρμακευτικό φασκόμηλο, και το τσάι βουνού αποτελούν φάρμακα φυτικής προέλευσης με εγκεκριμένη χρήση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρμάκων.

Το χαρουπάλευρο διαθέτει δεκαπλάσια ωφέλιμα σάκχαρα απ΄ όσα διαθέτει η φέτα. Η μαραθόριζα, που στην Ελλάδα δεν την προτιμάμε, περιέχει περισσότερο κάλιο απ΄ το μπρόκολο που θεωρείται υπερτροφή, ενώ το μαρούλι μπροστά στο μελισσόχορτο "ωχριά" σε περιεκτικότητα ασβεστίου και καλίου.

Ποιες είναι, όμως, οι 14 κυριότερες υπερτροφές που έρχονται από την ελληνική γη;

Χαρούπι

Αποκαλείται και ως «το κακάο των αρχαίων Ελλήνων», ενώ χρησιμοποιούνταν και ως μονάδας μέτρησης του βάρους του χρυσού, εξαιτίας του σταθερού βάρους που είχαν οι σπόροι του χαρουπιού. Το καράτι που είναι η μονάδα μέτρησης του χρυσού πήρε το όνομα του από την αρχαιοελληνική ονομασία του χαρουπιού που ήταν «κεράτιον».

Αποτελεί πλούσια πηγή ασβεστίου καθώς περιέχει διπλάσια ποσότητα από το γάλα, ενώ δεν περιέχει οξαλικό οξύ, που παρεμποδίζει την αφομοίωση του ασβεστίου από τον οργανισμό. Θεωρείται ότι συμβάλλει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, ενώ είναι κατάλληλο και για όσους έχουν δυσανεξία στη γλουτένη. Χάρη στην πηκτίνη και τη λιγνίνη που περιέχει, βοηθά στην πέψη και στην καλή λειτουργία του εντέρου. Ταυτόχρονα συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων της ολικής χοληστερίνης, καθώς και εκείνων της «κακής» (LDL) χοληστερίνης ενώ το χαρουπόμελο έχει καταπραυντική δράση κατά του βήχα.

Φώτο: Shutterstock

Κρόκος Κοζάνης

Αποκαλείται χρυσάφι της ελληνικής γης καθώς συγκαταλέγεται στα πιο πολύτιμα μπαχαρικά. Περιέχει πλήθος αντιοξειδωτικών ενώ θεωρείται ωφέλιμος για το καρδιαγγειακό και το πεπτικό σύστημα. Προστατεύει από τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον καρκίνο, είναι φυσικό αντικαταθλιπτικό, αναχαιτίζει τη νόσο Αλτσχάιμερ και συμβάλλει στον έλεγχο του σωματικού βάρους. Μπορεί επίσης να βοηθεί και τους άντρες με στυτική δυσλειτουργία.

Αυγοτάραχο Μεσολογγίου

Το ελληνικό χαβιάρι που αποτελεί ένα από τα πιο εκλεκτά εδέσματα, περιέχει πολύτιμα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, ενισχύουν το ανοσοποιητικό, βελτιώνουν τις νοητικές λειτουργίες, προλαμβάνουν καρδιαγγειακά και καρκίνο, και ασκούν αντιθρομβωτική δράση. Περιέχει υψηλά ποσοστά πρωτεΐνης, ενέργειας και καλών λιπαρών οξέων. Είναι εξαιρετικά θρεπτικό, γεμάτο από αμινοξέα, ασβέστιο, σίδηρο καθώς και βιταμίνες A, B, C και E. Μία μερίδα (30 γραμμάρια) την ημέρα είναι αρκετή.

Φώτο: Shutterstock

Κάππαρη

Το ρόδο της Μεσογείου όπως αναφέρεται, έχει λίγες θερμίδες και είναι βόμβα αντιοξειδωτικών συστατικών και αποτελεί από τις καλύτερες «ασπίδες προστασίας» του οργανισμού μας. Είναι πλούσια πηγή ασβεστίου, καλίου, μαγνησίου, νατρίου και ψευδαργύρου, ενώ έχει ελάχιστες θερμίδες. Η κάππαρη επίσης μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο και προστατεύει το συκώτι, ενώ έρευνες έχουν δείξει ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος και τονώνει την αναπνευστική λειτουργία του οργανισμού. Η κερκετίνη είναι από τα στοιχεία που περιέχει η κάππαρη και διαθέτει αντιαλλεργικές, αντιμικροβιακές, αντιυπερτασικές, αναλγητικές, αντικαρκινικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες μαζί!

Φώτο: Shutterstock

Θυμαρίσιο μέλι

Ένα από τα πιο σπουδαία φάρμακα της φύσης που χρησιμοποιείται από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα. Η απόδειξη πως ο πλανήτης μας λειτουργεί ακόμα, το μέλι είναι μια μοναδική παλέτα γεύσεων και μυρωδιών από την κάθε περιοχή που παράγεται. Έχει αντιμικροβιακές, αντικαρκινικές ιδιότητες και περιέχει μεγάλο ποσοστό αντιοξειδωτικών ουσιών, όσο πιο σκούρο είναι, τόσο πιο ισχυρό αντιοξειδωτικό είναι. Θεωρείται σύμμαχος και στην αντιμετώπιση δερματικών παθήσεων.

Φώτο: Shutterstock

Τσάι του βουνού

Μαζί με το μέλι αποτελεί ένα πολύ δυνατό συνδυασμό. Έχει αντιμικροβιακές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, προστατεύει από την οστεοπόρωση και αμβλύνει τα συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ. Το τσάι του βουνού ή αλλιώς σιδερίτης είναι ένα ρόφημα πλούσιο σε σίδηρο, τονωτικό, αποχρεμπτικό καθώς βοηθάει και στην αντιμετώπιση του κρυολογήματος, με αντιθρομβωτική, αντιυπερτασική και αντιοξειδωτική δράση.

Φώτο: Shutterstock

Δίκταμο

Συνεχίζοντας με τα ροφήματα. Το δίκταμο είναι βότανο που από την αρχαιότητα αναγνωρίζεται ως σπουδαίο φαρμακευτικό. Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Αινείας είχε τραυματιστεί τόσο βαθιά από βέλος που δεν έβγαινε με κανένα τρόπο. Τότε, η μητέρα του, θεά Αφροδίτη, πήρε δίκταμο από την Κρήτη και το έβαλε στην πληγή του με αποτέλεσμα να αποβληθεί το βέλος και αμέσως να επουλωθεί η πληγή. Μελέτες έχουν δείξει ότι έχει αντιμικροβιακή και αντιοξειδωτική δράση. Περιέχει πάνω από 40 θρεπτικά συστατικά και ανακουφίζει τον βήχα που σχετίζεται με το κρυολόγημα, τις ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές, τις μικρές φλεγμονές στο δέρμα και τους μώλωπες. Είναι χωνευτικό και χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του πονοκεφάλου και του πονόδοντου.

Φώτο: Shutterstock

Κορινθιακή σταφίδα

Μικρή αλλά θαυματουργή η σταφίδα έχει μεγάλη θρεπτική αξία και για αυτό το λόγο περιλαμβάνεται και στο διατροφικό πρόγραμμα των αθλητών. Η κατανάλωση σταφίδας βοηθά στην αντιμετώπιση της αναιμίας, μειώνει την πίεση του αίματος και την κατακράτηση υγρών. Είναι καλή πηγή σιδήρου, καλίου και σεληνίου, ενώ περιέχει βιταμίνες Α και Β. Έχει αντικαρκινικές και αντιυπερτασικές ιδιότητες και, μάλιστα, μπορεί να βοηθήσει τους διαβητικούς με υπέρταση να ρυθμίσουν την πίεσή τους χωρίς να αυξηθεί το σάκχαρό τους. Επειδή περιέχει σάκχαρα, είναι και η τέλεια θερμαντική τροφή για τους ορειβάτες.

Φώτο: Shutterstock

Ρόδι

Θεωρείται ο καρπός της ζωής και της καλοτυχίας και είναι «φάρμακο» για την καρδιοπάθεια και την υπέρταση, ενώ επιδρά ευεργετικά στην καρδιά, στα αγγεία και στον προστάτη. Μειώνει τον κίνδυνο τύπου 2 διαβήτη, καρκίνου, υπέρτασης, στυτικής δυσλειτουργίας, υπογονιμότητας (στους άντρες), βακτηριακής λοίμωξης και παχυσαρκίας. Λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, το ρόδι βοηθάει στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες του προσφέρουν αντιγηραντικές ιδιότητες και θωρακίζουν τον οργανισμό απέναντι σε διάφορες μορφές καρκίνου. Χάρη στη βιταμίνη C που περιέχει τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Φώτο: Shutterstock

Αμύγδαλα

Τα αμύγδαλα έχουν τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά, συγκριτικά με τους υπόλοιπους ξηρούς καρπούς. Πλούσια σε πρωτεΐνες, βιταμίνη Ε, ασβέστιο, βιταμίνη Β2, μαγνήσιο, φώσφορο και μαγγάνιο, καθώς και σε «καλά» λιπαρά. Περιέχουν υψηλές ποσότητες φυτικών ινών, βιταμινών και μονοακόρεστων λιπαρών οξέων. Προστατεύουν από διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκία και καρδιοπάθεια. Είναι πολλαπλώς ευεργετικά για την υγεία αλλά και τη σιλουέτα, καθώς μας κρατούν χορτάτους για περισσότερη ώρα. Μειονέκτημα: οι 160 θερμίδες τους ανά 28 γραμμάρια και το αλάτι, όταν είναι αλατισμένα.

Φώτο: Shutterstock

Φυστίκια Αιγίνης

Παρέχουν μπόλικες βιταμίνες Β1 και Β6, πολύτιμα ιχνοστοιχεία όπως ο χαλκός και το μαγγάνιο, ωφέλιμα λιπαρά και αντιοξειδωτικές ουσίες. Πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μέταλλα, αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες τα φιστίκια Αιγίνης συγκαταλέγονται επάξια στα ελληνικά superfoods. Μειώνουν τη χοληστερίνη και την εμφάνιση αθηρωματικών πλακών και αρτηριοσκλήρυνσης, συμβάλλοντας στη διατήρηση της υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος. Μειώνουν τα τριγλυκερίδια και βελτιώνουν τα επίπεδα σακχάρου και το προφίλ της χοληστερίνης στο αίμα, με αποτέλεσμα να προστατεύουν από καρδιοπάθεια και διαβήτη. Όπως και τα αμύγδαλα, όμως, αποδίδουν 160 θερμίδες ανά 28 γραμμάρια, οπότε απαιτείται φειδώ στην κατανάλωσή τους.

Φώτο: Shutterstock

Κράνα

Από τα αγαπημένα superfoods που θυμίζουν άνοιξη και καλοκαίρι κάθε φορά που τα γεύεστε. Δημιουργούν στο μυαλό την εικόνα της κοπέλας με το μεγάλο καπέλο που θα καθίσει στο πεζούλι της εκκλησίας του χωριού και θα χαζεύει το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας. Περιέχουν περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες από κάθε άλλο φρούτο και έτσι προστατεύουν από όλα τα νοσήματα φθοράς. Αποτελούν επίσης θαυμάσια πηγή βιταμίνης C και καλίου. Πολλοί τα μπερδεύουν με τα cranberries. Η ελαφρώς όξινη γεύση τους μπορεί να γίνει πιο γλυκιά αν τα αφήσετε μια μέρα σε θερμοκρασία δωματίου. Όμως τίποτα δεν συγκρίνεται με το να τα μαζέψετε εκείνη την ώρα και αφού τα πλύνετε λίγο στο κρύο νερό της πηγής να τα απολαύσετε.

Μαστίχα

Τα πιο πολύτιμα δάκρυα της φύσης. Από την αρχαιότητα, η μαστίχα Χίου είχε ξεχωρίσει για τις ευεργετικές της ιδιότητες. Λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς της σε πολυφαινόλες και τερπένια παρέχει αντιοξειδωτική και αντιμικροβιακή δράση. Λόγω της υψηλής συγκέντρωσης σε ξυλιτόλη συμβάλλει στη στοματική υγιεινή, καταπολεμά τα βακτήρια του στόματος και του πεπτικού, προστατεύοντας από την τερηδόνα, την οδοντική πλάκα, την κακοσμία του στόματος, το πεπτικό έλκος και την νόσο του Crohn. Προλαμβάνει παθήσεις που σχετίζονται με το γαστρεντερικό σύστημα. Βοηθάει στην επούλωση τραυμάτων και καταπολεμά επίσης την υψηλή ολική χοληστερόλη και «κακή» (LDL) χοληστερίνη, και προστατεύει από διάφορους καρκίνου (λ.χ. του προστάτη, του παχέος εντέρου, του παγκρέατος).

Ελαιόλαδο

Η ναυαρχίδα της μεσογειακής διατροφής που αποτελεί πρότυπο. Δέντρο που από την αρχαιότητα λαμβάνει τιμές και θεωρείται το σύμβολο της ζωής και της ειρήνης. Πλούσιο σε βιταμίνη Ε και αντιοξειδωτικά και με μεγάλο ποσοστό μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, το ελαιόλαδο είναι η πιο διάσημη ελληνική υπετροφή. Προστατεύει από καρδιοπάθεια, έμφραγμα, εγκεφαλικό, καρκίνο του μαστού και του παχέος εντέρου, και εκριζώνει το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού που προκαλεί έλκος στο στομάχι. Η κατανάλωσή του συνδέεται, μεταξύ άλλων, με τη διατήρηση της υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος. Επειδή, όμως, μία κουταλιά της σούπας παρέχει 120 θερμίδες, δεν πρέπει να «κολυμπάνε» τα φαγητά μας σε αυτό.

economistas.gr