Το μέλι είναι γνωστό ως μέλισσα ή φαρμακευτική (Melissa officinalis) και ανήκει στην οικογένεια των χειλάντων. Το συναντάμε με πολλές εναλλακτικές ονομασίες, όπως μελισσοβότανο, κιτροβαλμάμο, βαλσαμό ή βαλσαμό μέντα. Πρόκειται για μια πολυετή φυτό που έχει το ύψος της θάμνου και η προέλευσή της διανέμεται στη Νότια Ευρώπη, τη Νότια Αφρική και την κεντρική Ασία. Σήμερα, είναι διαδεδομένο σε όλο τον κόσμο και αναπτύσσεται σε ορεινές περιοχές.
Τα φύλλα του μελισσοφόρου είναι ωοειδούς και οδοντωτά, ενώ η ύψος του μπολ κυμαίνεται από 70cm έως 150cm. Κατά την ανθοφορία του, κατά την καλοκαιρινή περίοδο, το φυτό παρουσιάζει μικρά λευκά λουλούδια. Φέρει ένα ήπιο άρωμα λεμονιού και είναι πλούσιο σε αιθέρια έλαια που καθορίζουν την ιδιαίτερη γεύση του. Το βότανο χρησιμοποιείται στην μαγειρική, την κηπουρική και την εναλλακτική ιατρική, χάρη στο χαρακτηριστικό του άρωμα και τα πλούσια οφέλη του.
Σύνθεση
Το μελισσοβότανο είναι ένα αρωματικό βότανο, πλούσιο σε φυτικά αιθέρια έλαια. Το ιδιαίτερο άρωμα του οφείλεται στις τανίνες και στα τερπένια, τα οποία διαθέτει. Επιπλέον, περιέχει κιτράλη, κιτρονελάλη, γερανιόλη και λιναλοόλη, που αναδεικνύουν την γεύση του. Ταυτόχρονα, είναι εμπλουτισμένο με ευγενόλη, στην οποία οφείλει την καταπραϋντική του δράση. Περιέχει, ακόμη, πολυφαινόλες, φλαβόνες και ρητίνη, ουσίες που του προσδίδουν μια πικρή γεύση.
Λίγα ιστορικά στοιχεία για το μελισσόχορτο
Η Μέλισσα η Φαρμακευτική , αποδίδεται από τον Θεόφραστο, τον πατέρα της βοτανικής, ως «μελισσόφυλον», που σημαίνει «το φύλλο της μέλισσας». Η μεγάλη ποσότητα νέκταρ στα άνθη του φυτού προσέλκυε τις μέλισσες, από τις οποίες προέκυψε η ονοματοδοσία του φυτού. Ο Διοσκουρίδης πρόσθετε μια ποσότητα μελισσόχορτου μέσα σε κρασί για να το χρησιμοποιήσει ως φάρμακο. Ο Πλίνιος το χρησιμοποιούσε σε πληγές, για να σταματήσει την αιμορραγία. Περί τον 10ο αιώνα, Άραβες ιατροί άρχισαν να το χρησιμοποιούν για να αντιμετωπίσουν το άγχος.
Καλλιέργεια
Το μελισσόχορτο είναι ένα βότανο που αναπτύσσεται σε δροσερά και γόνιμα εδάφη με καλή αποστράγγιση. Αγαπά τις ηλιοφανείς θέσεις, είναι ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες, ενώ αντίθετα παρουσιάζει μεγάλη ευαισθησία στις χαμηλές θερμοκρασίες. Πρόκειται για ένα δυναμικό φυτό με ταχεία ανάπτυξη. Συνιστάται να φυτεύεται, είτε σε γλάστρες είτε σε κήπους, τουλάχιστον 50cm μακριά από τα υπόλοιπα φυτά και να κλαδεύεται αυστηρά αρχές φθινοπώρου. Κατά τα πρώτα στάδια της ανάπτυξής του, χρειάζεται συχνό πότισμα και μια μικρή ποσότητα λιπάσματος ή κοπριάς την άνοιξη. Η συγκομιδή ξεκινάει με την ανθοφορία, στις αρχές του καλοκαιριού, ενώ ενδέχεται να πραγματοποιηθεί και δεύτερη, μέχρι το τέλος της. Ο πολλαπλασιασμός του φυτού γίνεται με μόσχευμα ή με σπόρο , μέχρι το τέλος της άνοιξης. Ο μίσχος του φυτού νεκρώνεται τη χειμερινή περίοδο και επανέρχεται την εαρινή.
Χρήσεις
Το μελισσόχορτο χρησιμοποιείται στην ιατρική, χάρη στα ωφέλιμα συστατικά του. Τα αιθέρια έλαια του βοτάνου συμβάλλουν στην θεραπεία γαστρεντερολογικών, νευρολογικών και ηπατολογικών προβλημάτων. Η αγχολυτική και καταπραϋντική του δράση τονώνει την πνευματική απόδοση. Ακόμη, το φυτό δρα ως αντιφλεγμονώδες και αντιμικροβιακό, ενώ παράλληλα ενισχύει το κυκλοφορικό σύστημα. Ταυτόχρονα, χρησιμοποιείται και στη φαρμακευτική και αποτελεί βασικό συστατικό σε αλοιφές που αντιμετωπίζουν τον επιχείλιο έρπητα και τα τσιμπήματα.
Το ιδιαίτερο άρωμα του μελισσόχορτου, πέραν της αρωματοθεραπείας, αναδεικνύει την αξία του τόσο στη μαγειρική, όσο και στην ζαχαροπλαστική. Συνοδεύει πιάτα με ψάρι και αποτελεί κύριο συστατικό σε σάλτσες. Χρησιμοποιείται ως αρωματική ύλη σε παγωτά και αφεψήματα και το συναντάμε συχνά σε συνδυασμό με το δυόσμο, την μαντζουράνα ή την μέντα. Μπορεί να είναι μια μικρή πινελιά σε φρουτοσαλάτες, καραμέλες και ζαχαρωτά. Επιπλέον, χρησιμοποιείται στην κηπουρική, χάρη στην έντονη μυρωδιά του. Μπορούμε, ας πούμε, να μουλιάσουμε μερικά φύλα του φυτού σε νερό και με αυτό να ψεκάσουμε τα κηπευτικά μας. Το έντονο άρωμα που διαθέτει, το καθιστούν ως ένα πολύ καλό εντομοαπωθητικό. Εναλλακτικά, μπορούμε να τρίψουμε μερικά θρυμματισμένα φύλλα στο δέρμα για να απομακρύνουμε τα κουνούπια.
Φτιάξ΄το μόνος σου!
Για να επωφεληθείτε από τις ιδιότητες που διαθέτει το μελισσόχορτο, μπορείτε να το καταναλώσετε σε μορφή ροφήματος. Για την παρασκευή του, θα προσθέσετε μια κουταλιά αποξηραμένο βότανο σε βραστό νερό, θα το αφήσετε για 5 λεπτά και έπειτα θα το σουρώσετε. Το ρόφημα καταναλώνεται είτε ζεστό, είτε και κρύο. Μπορείτε να διαφυλλάξετε τις θεραπευτικές ουσίες του, κρατώντας το κατσαρολάκι καλυμμένο καθ’όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Με αυτόν τον τρόπο, ο ατμός και τα αιθέρια έλαια του βοτάνου θα παραμείνουν στο αφέψημα. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μελισσόχορτο σε βάμμα και να προσθέσετε περίπου 30 σταγόνες.
Οφέλη
Το μελισσόχορτο, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, παρουσιάζει πολλαπλά οφέλη για τον ανθρώπινο οργανισμό. Πιο συγκεκριμένα:
Είναι γνωστό για τις αντιβακτηριδιακές,αντισπασμωδικές και αντιμικροβιακές του ιδιότητες. Περιέχει πολυφαινόλες, φυτοχημικές ουσίες που βοηθούν στην καταπολέμηση των μολύνσεων.
Αντιμετωπίζει τις αλλεργίες, την καταρροή, τις φλεγμονώδεις παθήσεις των ματιών και το έκζεμα, καθώς διαθέτει αντιισταμινική δράση.
Συμβάλλει στην αντιμετώπιση των ιών και συνιστάται στην περίπτωση του επιχείλιου έρπητα. Μερικές σταγόνες βάμματος τοπικά, μειώνουν το πρήξιμο και την ερυθρότητα άμεσα, και δροσίζουν την περιοχή.
Σε μορφή ζεστού αφεψήματος, ανακουφίζει από τα εμπύρετα κρυολογήματα, αναστέλλει την καταρροή και βοηθάει στην ιγμορίτιδα.
Είναι φυσικό αναισθητικό χάρη στην ευγενόλη, μια ουσία με καταπραϋντική δράση, που συμβάλλει στην ανακούφιση από τον πόνο των τραυμάτων.
Δρα κατά του πόνου στις νευρικές απολήξεις και ανακουφίζει από τον πονοκέφαλο, την ημικρανία, τον πονόδοντο, τις εμμηνορροϊκές κράμπες, κ.λπ.
Λειτουργεί ως εντομοαπωθητικό και περιέχει τερπένια, που απαλλάσσουν από ερεθισμούς και φαγούρα, που προκαλούν τα τσιμπήματα.
Χρησιμοποιείται σε μορφή αφεψήματος ή εκχυλίσματος, ως αγχολυτικό. Οι δραστικές ουσίες που περιέχει κατευνάζουν το στρες, μειώνουν την ένταση και επιδρούν θετικά σε περιπτώσεις κατάθλιψης. Σε συνδυασμό με τη βαλεριάνα, αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την αϋπνία.
Βελτιώνει την πνευματική απόδοση, χαρίζει διαύγεια και ενισχύει την αντίληψη και την μνήμη. Μελέτες αποδεικνύουν ότι βοηθάει ακόμη και σε περιπτώσεις Alzheimer.
Ενισχύει αποτελεσματικά τη λειτουργία της καρδιάς και τονώνει το κυκλοφορικό σύστημα. Τα συστατικά που περιέχει, προκαλούν διαστολή των αγγείων, με αποτέλεσμα να μειώνουν την πίεση του αίματος.
Ηρεμεί την υπερκινητικότητα που παρουσιάζεται στον υπερθυρεοειδισμό, την νόσο του Graves.
Βοηθάει στην διαδικασία της πέψης και χρησιμοποιείται ως χωνευτικό, ανακουφίζοντας τον μυϊκό ιστό της πεπτικής οδού.
Έχει υψηλή αντιοξειδωτική δράση και συντελεί στην αποτοξίνωση του οργανισμού.
Είναι ένα από τα βασικά συστατικά καλλυντικών, προϊόντων καθαρισμού και ενυδατικών λοσιόν, καθώς η ευγενόλη και η τανίνες που περιέχει, προστατεύουν την επιδερμίδα από μολύνσεις και από την ακμή.
Παρενέργειες
Οι ουσίες που περιέχουν τη μελισσόχορτο δυσχεραίνουν την απορρόφηση της θυροξίνης, μιας ουσίας που βρίσκεται σε φαρμακευτικές αγωγές, οι οποίες απευθύνονται σε υπολειτουργίες του θυρεοειδούς αδένα. Εάν αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα με τη λειτουργία του θυρεοειδούς σας, αλλά και εάν έχετε οποιαδήποτε ερώτηση, απευθυνθείτε στον ιατρό σας. Επιπλέον, η βιταμίνη δεν πρέπει να λαμβάνεται από γυναίκες, κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της θηλασμού.
Πηγή: votanokipos.gr
