Το έκαναν πέρισυ και πέρασαν εξαιρετικά. Έτσι φέτος το επανέλαβαν. Ο λόγος για ταφουρνοξεφουρνίσματα στον Αη Γιάννη Αμαρίου. Με μπροστάρηδες τους Πολιτιστικούς συλλόγους οι άνθρωποι που ζουν ή κατάγονται από το χωριό ζύμωσαν, έψησαν ψωμί στον ξυλόφουρνο, το έφαγαν κι έκαναν παρέα. Το χωριό μύρισε ζυμωτό ψωμί και εικόνες και γεύσεις από το παρελθόν ήρθαν στο προσκύνησαν. Όσα συνέβησαν κατέγραψε με το φωτογραφικό του φακό αλλά και με το κείμενο που ακολουθεί ο χωριανός γνωστός δάσκαλος Κώστας Παραδεισανός.
"Σε μια πανδαισία γεύσης, αισθήσεων, συνύπαρξης, συνδημιουργίας… ξεκίνησαν και ολοκληρώθηκαν τα φουρνοξεφουρνίσματα στον Αϊ-Γιάννη Αμαρίου. Και ήταν όλοι εκεί, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των Προέδρων των Πολιτιστικών Συλλόγων, Μιχάλη Καπαρού , Γιώργου Χανιωτάκη και των Συμβουλίων τους. Το παλιό σχολείο του χωριού, με την συνδρομή των λιγοστών κατοίκων και των Συλλόγων, ξαναπαίρνει σιγά σιγά ζωή και γίνεται χώρος έκφρασης και δημιουργίας.
Ο ήρεμος σχολικός χώρος έγινε πολύβουος, γέμισε ζωή, φωνές χαρούμενες, λαμπερά πρόσωπα… μοσχομύρισε! Γυναίκες να ζυμώνουν, η Χριστίνα, η Μαρία, η Όλγα, η Δέσποινα, η Διαμαντούλα, η Ιωάννα, η Ζέτα, η Ρούλα, η Μαρία και η νέα γενιά- η Ευαγγελία, η Φρύνη- να παίρνει το "βάπτισμα" στη σκάφη μπροστά στα έκπληκτα ματάκια των μικρότερων της παρέας... και άντρες να συντρέμουν, οι Μιχάληδες, ο Αντώνης, ο Κώστας, ο Γιώργος, ο Λευτέρης, ο Φάνης, ο Στέλιος, ο Σπύρος, ο Παντελής… σε μια καθολική συμμετοχή.
Και το προζύμι από το έμπειρο πλέον χέρι της Μαρίας...
Τριάντα τέσσερα κιλά αλεύρι από την αϊγιαννιώτικη γη και από δωρεές φίλων, πήραν τη γεύση και το σχήμα σαράντα δύο ψωμιών!
Τι εμπειρία να κοσκινίζεις το αλεύρι, να κάνεις το προζύμι, να ζυμώνεις, να πλάθεις το ψωμί, να το βλέπεις ν’ ανεβαίνει, να κάνεις το φούρνο με τα φουρνόξυλα, να φουρνίζεις στον καινούριο φούρνο που συμμετοχικά δημιούργησαν οι Αϊγιαννιώτες, να ξεφουρνίζεις, να σε μεθάει η μυρωδιά της ξεφουρνιάς… Μυσταγωγία… καθώς μετέφεραν τα ψωμιά στο χέρι για φούρνισμα...! Για κάποιους εμπειρία ζωής, βίωμα, για τους νεότερους εμπειρία πρωτόγνωρη, συναρπαστική…. μέθη ζωής…! Ιστορίες, αναθυμιές, χορατά, γεύσεις, τσουγκρίσματα…ο ήχος του ποτηριού…ευχές…
Γευτήκαμε την ξεφουρνιά- τα ψωμιά σε μεγάλα πανέρια με ξομπλιαστές πετσέτες δημιουργίες της Παγωνίτσας, της Αρετής, της Ελένης, της Όλγας- με κρασί με τα αρώματα της αϊγιαννιώτικης κορφής και το άλικο (κόκκινο) χρώμα... Αϊγιαννιώτικο κρασί κι από παλιά κουρμούλα... του Λευτέρη, του Αδάμ, του Μιχάλη, του Φάνη, του Σπύρο! Και τα εδέσματα της ξεφουρνιάς λιτά, με το ψωμί να έχει την τιμητική του, χωρίς κρέας, αλλά με τυρί, ελιές, ντομάτα, όπως μας τα "κληροδότησαν" γονείς και παππουδολαλάδες. Τσουγκρίσαμε στην υγειά μας στο σχολείο των παιδικών μας χρόνων, που για πρώτη φορά σήμερα -από τη δεκαετία του ´80 που σταμάτησε τη λειτουργία του- συναπαντά τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Ξύπνησαν μνήμες, πειράγματα, έρωτες, πολύβουα διαλείμματα, με τους δασκάλους της χαράς και αυτούς της βίτσας και με αθώες παιδικές φωνούλες! Η θύμηση πήγε και στους αγαπημένους που έχουν φύγει…
Μοσχομύρισε η σχολική αυλή, οι τάξεις, το σοκάκι, η γειτονιά, το χωριό ολόκληρο…
Και η βραδιά ήρεμη, με τους ήχους της νύχτας, τον έναστρο ουρανό, το λειψό φεγγάρι…σκιές ν΄ αχνοφαίνονται…
Είχε προχωρήσει η ώρα… φύγαμε καληνυχτίζοντας… γεμάτοι ευφροσύνη… με το ψωμί στο χέρι… όπως συνήθιζαν οι παλιοί να δίνουν στον συγγενή, στο γείτονα, στο φίλο, στον περάτη…και μια ευχή… να ‘μαστε καλά ν’ ανταμώνουμε...
Με το προζύμι τση χαράς ζυμώνω, ξεφουρνίζω/
και Αϊγιαννιώτικες χαρές τσι φίλους ΄ποχερίζω!
Ψωμί του γάμου, τση χαράς, ψωμί ´ναι το ραέτι/
τση κάθε μέρας συντροφιά, ψωμί...πολλά τα έτη!!!
Και του χρόνου!
Κώστας Αντ. Παραδεισανός
Αϊ Γιάννης Αμαρίου
Αύγουστος 2018"
