Αλκοόλ από τα 14…αλλά και από τα 10 και τα 11…Του Γιώργου Παπακωνσταντή

  • Τρίτη, 26 Ιούνιος 2018 20:33
  • Συντακτική Ομάδα
  • Editorial

Από την ηλικία των 14 ετών, αρχίζουν τα προβλήματα των εξαρτήσεων στην Κρήτη, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της ημερίδας του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου και του ΚΕΘΕΑ Αριάδνη, που έγινε με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας κατά των ναρκωτικών…

Τα σοβαρότερα είδη εξαρτήσεων, είναι του αλκοόλ, του ίντερνετ, των ναρκωτικών και του τζόγου.

Από τα παραπάνω, τα δύο πρώτα, είναι φαινομενικά «αθώα» και είναι εκείνα για τα οποία ανησυχούν λιγότερο οι γονείς. Όμως εδώ στην Κρήτη, ειδικά το πρόβλημα του αλκοόλ στους ανήλικους είναι πολύ έντονο και θα λέγαμε ότι δεν αρχίζει από τα 14, αλλά πολύ νωρίτερα.

Σε διάφορες έρευνες έχει εντοπιστεί ότι το αλκοόλ στην Κρήτη στην παιδική, στην πρώιμη εφηβική αλλά ιδιαίτερα στην εφηβική ηλικία, κάνει θραύση.

Όμως δε φαίνεται να απασχολεί αυτό σοβαρά τους ενήλικες.

Το χειρότερο είναι ότι η κατανάλωση αλκοόλ έχει συνδεθεί σχεδόν άρρηκτα με την υποτιθέμενη παραδοσιακή κρητική κουλτούρα και συνδέεται επίσης με την εικόνα του άνδρα, του αρσενικού, που μπορεί και είναι ικανός να ανταπεξέρχεται στις απαιτήσεις της οινοποσίας ή και της ουισκοποσίας. Χωρίς να παραγνωρίζουμε την  κατανάλωση σε σφηνάκια ή σε άλλες μορφές ποτών από εφήβους σε διάφορα κέντρα.

Έτσι, έχουμε δει δυστυχώς συχνά, παιδιά γύρω στα 10, να κερνούν κούπες σε γάμους παρουσία των γονέων τους. Να κρατούν το μπουκάλι και να κερνούν το χορό.

Έχουμε δει εφήβους, με την απαραίτητη μαύρη ενδυμασία, πιο μαύρη δε γίνεται, να καλούν ο ένας τον άλλο πίνοντας το κρασί σε κούπες και προσπαθώντας να αποδείξουν ποιος έχει τη μεγαλύτερη αντοχή. Βεβαίως και οι περισσότεροι οδηγούν μετά.

Βέβαια τα παιδιά τα κάνουν αυτά, παρακολουθώντας τους μεγάλους. Βιάζονται να μεγαλώσουν και υιοθετούν συμπεριφορές «αντρίστικες», όπως παρεξηγημένα θεωρούνται όλα αυτά, ως πρότυπα συμπεριφοράς.

Έτσι από νωρίς μπαίνει το αλκοόλ στην καθημερινότητα των νέων Κρητικών ως αναγκαίο μέσο αρχικά ενηλικίωσης και κατόπιν τονισμού του ανδρισμού τους και ένταξή τους στην ομάδα των φίλων, των συνομηλίκων, των χωριανών, μέσα από τις ίδιες συμβολικές και ουσιαστικές συμπεριφορές. 

Είναι η αρχή της ψυχολογικής αρχικά εξάρτησης. Αν δεν πιεις, αν δεν κάνεις κεφάλι, δεν διασκέδασες. Μπορεί να υποφέρεις, μπορεί να ζαλίζεσαι, αλλά έχεις κατοχυρώσει την ένταξή σου στην ομάδα και στο ρόλο.

Είσαι άνδρας, γιατί οι άνδρες «πίνουν και αντέχουν». Αυτές οι αρχές είναι εκείνες που καταστρέφουν πολλά παιδιά σωματικά και ψυχολογικά. Όχι μόνο για την καταστροφή που κάνει στο σώμα τους το αλκοόλ, αλλά γιατί συνδυάζεται με μια υποκουλτούρα «αρσενικής κυριαρχίας» μέσα από αυτά τα πρότυπα και τις συμπεριφορές. Ανδρικό πρότυπο παύει να είναι η σύνεση, η λογική, ο ιπποτισμός, ο σεβασμός στους άλλους και ειδικά προς το άλλο φύλο,  αλλά ανδρικό πρότυπο είναι το μαύρο πουκάμισο με το μαύρο παντελόνι ή τις κυλόττες, τα μούσια και οι τρίχες, και βέβαια οι κούπες. Σε όλα αυτά να προσθέσουμε και σε αρκετούς την «τσαμπουκαλεμένη» όψη, την ετοιμότητα για καυγά και για βία.

Αλλοίμονο αν αποδεχτούμε το πρότυπο αυτό ως πρότυπο του Κρητικού. Φοβάμαι όμως ότι έχουμε μπερδέψει τα πράγματα σε  μια εικόνα θολή, αχταρμά μεταξύ παράδοσης, καπετανιάς, αλκοόλ, βαρβατίλας και αγένειας-δήθεν περηφάνιας.

Έτσι αν ο κίνδυνος εξάρτησης από το αλκοόλ, απειλεί κάθε νέο στην Κρήτη, ο κίνδυνος διαμόρφωσης αυτής της γενικευμένης υποκουλτούρας, απειλεί γενικά την Κρήτη