Οι πανελλήνιες της συλλογικής μας υστερίας...Του Γιώργου Παπακωνσταντή

  • Πέμπτη, 14 Ιούνιος 2018 10:20
  • Γιώργος Παπακωνσταντής
  • Editorial

Οι πανελλήνιες εξετάσεις είναι στην κορύφωσή τους. Εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες αγωνιούν και περισσότερο βέβαια τα παιδιά που συμμετέχουν σ αυτές.

Οι πανελλήνιες εξετάσεις, είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση που προσφέρεται για  μελέτη των αντιφάσεων και στρεβλώσεων της Ελληνικής Κοινωνίας.

Οι μαθητές σε όλες τις τάξεις του λυκείου προετοιμάζονται για τις πανελλήνιες. Στην  τελευταία δε τάξη, σχεδόν καταργείται το λύκειο αφού οι περισσότεροι φροντίζουν να βρίσκουν χρόνο πρωτίστως για τα φροντιστήρια, φτάνοντας πολλές φορές τις απουσίες τους στο όριο.

Οι εξετάσεις είναι ακραιφνώς ανταγωνιστικές. Οι πρώτες σε προτιμήσεις σχολές, προσελκύουν τους περισσότερους υποψηφίους και βέβαια εισάγονται εκείνοι που καταφέρνουν να πετύχουν τη μεγαλύτερη βαθμολογία έναντι των άλλων. Όμως οι μαθητές  αξιολογούνται καθημερινά σε όλες τις τάξεις του σχολείου και η αξιολόγησή τους κορυφώνεται στις πανελλήνιες σ ένα εντελώς ανταγωνιστικό κλίμα, κάτω από συγκυριακές πολλές φορές συνθήκες και με βάση απλά την ικανότητά τους να αποστηθίζουν…Αξιολογούνται μάλιστα  από καθηγητές που οι ίδιοι δεν αξιολογούνται και δεν θέλουν να αξιολογούνται…

Ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των πανελληνίων, είναι η γενικευμένη κοινωνική υστερία και το άγχος που δείχνουν όλες οι οικογένειες, οι γονείς, τα αδέλφια, οι θειοι, οι παππούδες, γιατί «γράφουμε πανελλήνιες» έτσι λένε οι περισσότεροι. Λες και ολόκληρο το σόι γράφει πανελλήνιες. Δεν χρειάζεται να επισημάνουμε πόσο βάρος και άγχος προσθέτει αυτό στους υποψήφιους.

Στην ουσία η Ελληνική οικογένεια, έχει εμμονικά προσκολληθεί στο θεσμό των πανελληνίων, θεωρώντας την απόδοση των μαθητών υποψηφίων, ως δείκτη επιτυχίας της οικογένειας… «Περάσαμε νομική, εσείς που περάσατε;» είναι μια συνηθισμένη ερώτηση-ατάκα μεταξύ γονέων… Την ίδια στιγμή τα Ελληνικά πανεπιστήμια, βολοδέρνουν ανάμεσα στην ανομία και στο φιλότιμο κάποιων διδασκόντων. Οι υποψήφιοι, συχνά ανώριμοι να επιλέξουν τι τους ενδιαφέρει ή τι τους παθιάζει για να ασχοληθούν επαγγελματικά, απλά επιλέγουν πόλη. «Που θες να περάσεις; Στη Θεσσαλονίκη». Όπως είναι φυσικό σ αυτό το πλαίσιο, η ιδιωτική παιδεία, τα φροντιστήρια, τα ιδιαίτερα, κάνουν θραύση και αυτό γιατί το δημόσιο Λύκειο δυστυχώς, έχει απαξιωθεί ως προς τη δυνατότητά του αυτό και μόνο να βοηθήσει τα παιδιά «να μπουν κάπου». Αυτό το «να μπουν κάπου», είναι το όνειρο της μικροαστικής ελληνικής οικογένειας, γιατί στην ουσία σηματοδοτεί την επιθυμία για κοινωνική ανέλιξη στην ιεραρχική κλίμακα της αξίας των επαγγελμάτων. Η τεχνική παιδεία, εξακολουθεί να είναι απαξιωμένη. Οι Έλληνες προτιμούν τον τίτλο του «φιλόλογου» του «γιατρού» έστω κι αν είναι άνεργοι, από τον τίτλο του –έστω και σπουδαγμένου-υδραυλικού που βγάζει όμως χρήματα.

Στρεβλώσεις σχεδόν παντού. Σχεδόν το 50% των πτυχιούχων κάνει άλλη δουλειά από αυτή που σπούδασε, ενώ η κατάληξη πολλών πτυχιούχων είναι να δουλεύουν στην εστίαση, σερβιτόροι, αφού αυτός είναι ο χώρος που ζητάει εργαζόμενους. Η τάση για κοινωνική καταξίωση επηρεάζει και τον αριθμό εισακτέων, αυξάνοντας τις προσφερόμενες θέσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες. Πόσους γιατρούς πια να παράξει αυτή η χώρα; Πόσους δικηγόρους και μηχανικούς και πόσους φιλολόγους; Από την άλλη, η κατάργηση των πανελλήνιων, βρίσκει σοβαρότατες αντιστάσεις στην Ελληνική κοινωνία, αφού θεωρούνται ο κατ εξοχήν αδιάβλητος θεσμός, όμως την ίδια στιγμή η στρεβλή λειτουργία τους είναι δεδομένη σε σχέση με την ουσία της εκπαίδευσης. Η αξία της ισότητας ως προς τις ευκαιρίες στην πραγματικότητα δεν υφίσταται, αφού οι έχοντες έχουν τη δυνατότητα φροντιστηρίων και ιδιαίτερων, ενώ οι μη έχοντες αρκούνται στο Λύκειο…

Την ίδια στιγμή, όσοι μπορούν, σπουδάζουν έξω είτε στην Κύπρο είτε στη Μεγάλη Βρετανία και η κατάσταση συνεχίζεται, γιατί κανείς δεν έχει την τόλμη να τη θίξει…

Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αρχικά, ίσως να έδιναν μια εκτόνωση στο τέλμα του συστήματος, η δυνατότητα των πανεπιστημίων να μπορούν αυτά να επιλέγουν τους φοιτητές τους με αδιάβλητες εννοείται διαδικασίες θα ήταν ένα άλλο βήμα και οι πανελλήνιες, από εξετάσεις εισαγωγής, να είναι σε επίπεδο Λυκείου εξετάσεις πιστοποίησης γνώσεων για δικαίωμα στην εισαγωγή…

Εύκολα λέγονται, πολύ δυσκολότερα γίνονται και βέβαια αρκετά περίπλοκα είναι, όμως κάτι πρέπει να γίνει. Η συλλογική μας υστερία των πανελληνίων, πρέπει να σταματήσει. Στο κάτω κάτω, όλοι όταν τις βλέπουμε από μακριά, είτε συμμετείχαμε οι ίδιοι, είτε τα παιδιά μας, κατανοούμε ότι είναι ένα μικρό βηματάκι στον τεράστιο δρόμο της ζωής.

Η ηλικία των 17-18 είναι η ηλικία της χαράς, της γνώσης του κόσμου, των ταξιδιών, της ανακάλυψης…Δεν είναι της αποστήθισης, του άγχους και της κατάθλιψης...Ας χαλαρώσουμε λοιπόν και να δούμε τα πράγματα με άλλο μάτι…

Γιώργος Παπακωνσταντής

Διδάκτορας εγκληματολογίας, "εγκληματεί" καθημερινά στην προσπάθειά του να βελτιώσει λίγο τα πράγματα.