Από την 1η Μαΐου ξεκινά τη λειτουργία του ο ανακαινισμένος και συντηρημένος χώρος της Παναγίας Γκουβερνιώτισσας, όπως αναφέρει στη σελίδα του στο facebook, o Oργανισμός Πολιτισμού και ανάπτυξης Παναγία η Γκουβερνιώτισσα.
Ένας εκπληκτικός χώρος πνιγμένος στο πράσινο και στα αρώματα που σκορπούν στην ατμόσφαιρα τα φασκόμηλα, η ρίγανη και τα άλλα αρωματικά φυτά που είναι αυτοφυή στην περιοχή.
Ένας χώρος με μακραίωνη ιστορία που αποκτά και πάλι ζωή με πρωτοβουλία μιας Ομάδας εθελοντών που ίδρυσαν τον Οργανισμό Πολιτισμού και Ανάπτυξης η ¨Γκουβερνιώτισσα».
Εκτός από τον ανακαινισμένο ναό της παναγίας Γκουβερνιώτισσας που είναι κατάγραφος από εξαιρετικές τοιχογραφίες του 14ου αιώνα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει :
- Την Έκθεση Εκκλησιαστικών Κειμηλίων, όπου εκτίθενται τα ξυλόγλυπτα τέμπλα της Γκουβερνιώτισσας, ιερά ευαγγέλια, ο Κώδικας της Μονής, χειροποίητα ιερατικά άμφια, εκκλησιαστικά σκεύη (άγια ποτήρια, λόγχες, σταυροί) ενώ σε διπλανή αίθουσα φιλοξενούνται αντίγραφα των φορητών εικόνων της μονής που είναι έργα του 16ου αιώνα.
- Τις ειδικές προθήκες μέσα από τις οποίες ξετυλίγεται ένα τμήμα της ιστορίας της Μονής για το ρόλο της στην Κρητική Επανάσταση, ενώ εκτίθεται και οπλισμό της εποχής εκείνης.
- Τη Λαογραφική γωνιά που παρουσιάζει ένα σημαντικό δείγμα του ανεκτίμητου θησαυρού της παράδοσης μας. Τα παλιά εκθέματα σε ταξιδεύουν πίσω στο χρόνο και στο τρόπο ζωής στο κρητικό σπίτι.
- Το χώρο όπου φιλοξενούνται περιοδικές
-Το Εργαστήριο – Έκθεση Αγιογραφίας που λειτουργεί με ευθύνη του γνωστού καταξιωμένου αγιογράφου Γιώργου Κτιστάκη .
- Τον Βοτανικό κήπο
- Την υπεραιωνόβια ελιά που είναι μνημείο της φύσης καθώς η ηλικία της εκτιμάται άνω των 500 χρόνων.
- Την εκπληκτική θέα προς την Λαγκάδα και φυσικά
- να απολαύσει τον καφέ του ή το ποτό του στο κυλικείο που λειτουργεί.
Το μοναστήρι
Η μονή της Παναγίας Γκουβερνιώτισσας βρίσκεται κοντά στο χωριό Ποταμιές, περίπου 5km από τη Χερσόνησο και 33km ανατολικά του Ηρακλείου. Είναι κτισμένη σε μικρό λόφο με ωραία θέα στη Λαγκάδα και το φράγμα Αποσελέμη που είναι το μεγαλύτερο υδρευτικό έργο στην Κρήτη.
Ο ναός, σταυροειδής με τρούλο, είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και είναι από τους παλαιότερους στην Κρήτη. Είναι διακοσμημένος με σπουδαίες τοιχογραφίες με διάφορα θέματα, όπως τον Χριστό τον Παντοκράτορα στον τρούλο, τους Προφήτες, τη Σταύρωση, τη Θεοτόκο, κλπ, που τον κατατάσσουν στους σημαντικότερους ναούς με τοιχογραφίες στην Κρήτη με καλλιτεχνικές επιρροές από την Κωνσταντινούπολη. Οι τοιχογραφίες του ναού χαρακτηρίζονται ως εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, μερικές απ’ αυτές , μάλιστα, είναι ασυνήθιστες έως και σπάνιες. Οι εικόνες του μοναστηριού, εκτίθενται σήμερα στο Ιστορικό Μουσείο του Ηρακλείου.
Σύμφωνα με την παράδοση, η μονή ιδρύθηκε από βυζαντινό άρχοντα μετά το 961, όταν ο Νικηφόρος Φωκάς απελευθέρωσε την Κρήτη από τους Άραβες. Ωστόσο, ο τοιχογραφικός διάκοσμος φιλοτεχνήθηκε τον 14ο αιώνα και συγκεκριμένα την πρώτη πεντηκονταετία (δηλαδή 1300-1350).
