Το δίκταμο είναι ενδημικό βότανο της Κρήτης που αποκαλείται και έρωντας ή στομαχόχορτο. Γνωστό από την αρχαιότητα, το χρησιμοποιούσαν ως αιμοστατικό και επουλωτικό πληγών.
Το βότανο που φυτρώνει μόνο στην Κρήτη και είναι προστατευόμενο είδος από τη συνθήκη της Βέρνης χρησιμοποιήθηκε στη λαική ιατρική ενώ συχνά θα ακούσουμε παππούδες και γιαγιάδες να υποστηρίζουν πως απογειώνει την ερωτική επιθυμία, γι αυτό κι έχει και το όνομα έρωντας.
Η θεραπευτική του δράση για το στομάχι και οι επουλωτικές του ιδιότητες αναφέρονται και από τον Ιπποκράτη. Λέγεται ότι όταν τα αγρίμια τραυματιστούν τρίβουν την πληγή τους πάνω στο φυτό και αυτή επουλώνεται ταχύτατα. Φυτρώνει μόνο σε απόκρημνες πλαγιές και γκρεμούς, έτσι η συλλογή του είναι επικίνδυνη. Ανθίζει και συλλέγεται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Σήμερα το πίνουμε κυρίως ως ρόφημα αλλά χρησιμοποιείται και για την παρασκευή ποτών.
Το δίκταμο θα το βρούμε ως αυτοφυή φυτό λίγα μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και μέχρι 1500 μέτρα ύψος. Τα φύλλα του είναι πρασινόλευκα, τα λουλούδια του ροζ, και το άρωμα του θεσπέσιο. Είναι ένας χαμηλός ημιξυλώδης θάμνος, που οι βλαστοί του φθάνουν σε ύψος τα 40 εκατοστά. Το φυτό είναι τριχωτό και έχει μια βελούδινη υφή.
Είναι ίσως ο κυριότερος εκφραστής της Κρητικής χλωρίδας που προκάλεσε την προσοχή του ανθρώπου από την αρχαιότητα και μέχρι σήμερα. Με κανένα άλλο φυτό δεν έχουν ασχοληθεί διεξοδικότερα οι αρχαίοι και μεσαιωνικοί συγγραφείς όσο με το ”δίκταμον το Κρητικό” όπως το ονόμαζε ο Ιπποκράτης και το οποίο γινόταν εξαγωγή στις άλλες Ελληνικές πόλεις κράτη.
Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε κατά των παθήσεων του στομάχου και του πεπτικού συστήματος, στους ρευματισμούς, τα αρθριτικά, ως επουλωτικό, εμμηναγωγό, τονωτικό και αντισπασμωδικό. Μάλιστα κατά τη μυθολογία το φυτό ήταν αφιερωμένο στην θεά της γονιμότητας Ειλειθύια η οποία βοηθούσε τις γυναίκες στον τοκετό. Έτσι ο Ιπποκράτης ονόμασε το δίκταμο ”ωκυτόκιον”.
