Πάντα υπάρχουν γεύσεις που ξυπνούν αναμνήσεις, ήθη κι έθιμα που «ζεσταίνουν» την καρδιά, αρώματα ξεχωριστά, μοσχοβολιστές εικόνες, χρώματα που αναδύουν μια παιδικότητα, συναισθήματα με ήχους...που ως δια μαγείας ξεκλειδώνουν όλες τις παιδικές αναμνήσεις...
.jpg)
Της Λένας Ηγουμενάκη *
Με το που ξεκινούσε η Σαρακοστή, η γιαγιά καθάριζε με στάχτη όλα τα χρειαζούμενα που είχε στην κουζίνα, να φύγει η γλίνα έλεγε, για να είμαστε «καθαροί» μέχρι το Πάσχα. Τη Σαρακοστή μαγείρευε χοχλιούς, έβραζε βρούβες, ασκορδουλάκους, σταμναγκάθι, έψηνε κουκιά ξερά, φασούλια ξερά, έκανε το πιο νόστιμο γιαχνί με γλυκοκολοκύθα. Για μυρωδικά έβαζε, μάραθο, σκόρδο, κρεμμύδι, ρίγανη, αρισμαρί. Για γλύκισμα έφτιαχνε λουκουμάκια τα οποία μέλωνε ή τα άφηνε σκέτα, και τηγανίτους με πετιμέζι.
Τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας καταγινόταν με το καθάρισμα και το ασβέστωμα του σπιτιού.
Τη Μεγάλη Τετάρτη ο παππούς έσφαζε το ρίφι και η γιαγιά καθάριζε σχολαστικά τις κοιλιές και τα έντερα για να κάνει τα γαρδούμια.
Το βράδυ πηγαίναμε οικογενειακώς στην εκκλησία. Η γιαγιά κρατούσε αλεύρι και όσπρια για να τα ευλογήσει ο παπάς και να τα σπείρει αργότερα ο παππούς για να έχουν καλή σοδειά.
Τη Μεγάλη Πέμπτη με το αλεύρι που ευλογήθηκε τη Μεγάλη Τετάρτη, η γιαγιά ανέπιανε το προζύμι, έπλαθε εφτάζυμα, γαλατερά και αυγωτές. Έδινε μορφές στη ζύμη, έκανε στολίδια από ζυμάρι και ξηρούς καρπούς, ενώ για μάτια έβαζε γαρύφαλλα. Έκανε σε όλα της τα εγγόνια από ένα και μας τα πρόσφερε ως πασχαλινό δώρο, ένα δώρο που περίμενα με τόση χαρά. Από νωρίς το πρωί άναβε το ξυλόφουρνο, έφερναν και οι γειτόνισσες για να ψήσουν τα δικά τους πασχαλινά ψωμιά. Όλη μέρα το χωριό μας μοσχομύριζε.
Ο παππούς έσπερνε στον κάμπο τα λουβιά. Έλεγε ότι αν τα έσπερνε τη Μεγάλη Πέμπτη θα είχε καλή σοδειά.
* Η Λένα Ηγουμενάκη είναι πρόεδρος του Φεστιβάλ Κρητικής κουζίνας . Το παραπάνω κείμενο αποτελεί απόσπασμα από τον Οδηγό Μαγειρικής που εκδόθηκε από το Φεστιβάλ και παρουσιάστηκε πρόσφατα.
