Συνέντευξη στον Παναγιώτη Βουρδουμπά*
Κυρία Μαζανάκη είναι εντυπωσιακό το γεγονός των δραστηριοτήτων και των σπουδών σας με το συγκεκριμένο είδος μουσικής, της Βυζαντινής μουσικής. Κατέχετε Πτυχίο και Δίπλωμα Βυζαντινής μουσικής. Με την ευκαιρία λοιπόν της Μεγάλης Εβδομάδας που έρχεται, στην οποία η Βυζαντινή μουσική έχει δώσει εξαίσια δείγματά της, θα θέλαμα να μα ςπείτε μερικά πράγματα.
Ας ξεκινήσουνε λοιπόν...
Π.Β Καταρχάς να σας ευχαριστήσω για την συνέντευξη αυτή για την ιστοσελίδα CreteWoman.
Μ.Τ Εγώ σας ευχαριστώ την φιλοξενία στην έγκριτη ιστοσελίδα Crete Woman και εσάς προσωπικά κ. Βουρδουμπά για την πρόσκληση.
Π.Β Γνωρίζοντας λοιπόν από πρώτο χέρι τον κόπο που χρειάζεται αλλά και τις δυσκολίες που εμπεριέχει η διάκριση μιας επιτυχημένης καριέρας ως καθηγήτριας βυζαντινής μουσικής στη Ελλάδα, ποιά θα ήταν η συμβουλή σας στα νέα παιδιά που επενδύουν στον τομέα αυτό ρίχνοντας όλο το βάρος τους στις μουσικές σπουδές?
Μ.Τ Είναι γεγονός ότι κόπο και δυσκολίες εμπεριέχει κάθε συνετή και σοβαρή προσπάθεια που κάνουμε σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής μας, πολύ περισσότερο δε στον τομέα της μουσικής. Η μουσική είναι μία επιστήμη η οποία απαιτεί χρόνο, κόπο και πολύ μελέτη. Η συμβουλή μου προς τα νέα παιδιά που επενδύουν στον τομέα της μουσικής είναι μελέτη, η οποία δεν σταματά ποτέ, και καλή επιλογή διδάσκοντος .
Π.Β Ποιές είναι οι σπουδές και η μετέπειτα πορεία στο χώρο της Μουσικής?
Μ.Τ Ξεκίνησα τις σπουδές μου στην Βυζαντινή μουσική σε ηλικία 15 ετών στην Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου, μία σχολή αναγνωρισμένη από το κράτος και το Υπουργείο Πολιτισμού, η οποία πληροί όλες τις προϋποθέσεις για την χορήγηση Πτυχίων και Διπλωμάτων σε επίπεδο ΤΕ. Στην συνέχεια συνέχισα τις μουσικές μου σπουδές στην Βυζαντινή μουσική, στα ανώτερα θεωρητικά μαθήματα της Ευρωπαϊκής μουσικής και τον Ιανουάριο του 1997 έλαβα το Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής από το Ελληνικό Ωδείο Αθηνών.
Η μετέπειτα πορεία μου στον μουσικό χώρο περιλαμβάνει κατάρτιση και διεύθυνση παιδικής χορωδίας και χορωδίας ενηλίκων από το 1993, διδασκαλία σε Ιδιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα όπως το Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων, το Εργαστήριο Εικαστικών και Μουσικών Σπουδών και την Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου, διοργάνωση εκδηλώσεων (μουσικό τομέα) και συμμετοχή σε εκδηλώσεις χορωδιών εντός και εκτός Κρήτης και βέβαια είμαι στην ευχάριστη θέση να σας ενημερώσω ότι είμαι ιδρυτικό μέλος και Αντιπρόεδρος του «Διεθνούς Σώματος Ιεροψαλτριών» με την κ. Χρυσούλα Τασολάμπρου, Διπλωματούχο Βυζαντινής μουσικής και την κ. Ξένια Τζάτζου, Μουσικολόγο, το οποίο εδρεύει στην Θεσσαλονίκη και αισιοδοξούμε να προσφέρουμε με αυτό, στον χώρο της Βυζαντινης μουσικής, κάτι διαφορετικό εφόσον έχουμε μέλη από Αμερική, Συρία, Σουηδία και Κύπρο και ευελπιστούμε στον μέλλον και από άλλες χώρες.
Π.Β Πως βλέπεται τη θέση της Βυζαντινής μουσικής στην Ελλάδα σήμερα?
Μ.Τ Θεωρώ ότι η Βυζαντινή μουσική είναι η βάση για να ξεκινήσει κάποιος τις μουσικές του σπουδές. Βλέπω μία έντονη δραστηριότητα όσον αφορά την δημιουργία χορωδιών και συνδέσμων με αντικείμενο την Βυζαντινή μουσική. Θεωρώ ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για σπουδή στο αντικείμενο αυτό. Να διαχωρίσουμε όμως την σπουδή στην Βυζαντινή μουσική από την Ψαλτική. Κάποιος μπορεί να σπουδάσει την Βυζαντινή μουσική αλλά να μην γίνει ποτέ του ιεροψάλτης. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Το ιδανικό θα ήταν κάποιος ο οποίος σπουδάζει την Βυζαντινή μουσική να γίνει και ιεροψάλτης κάτι το οποίο όμως συνεπάγεται επιπρόσθετο κόπο και σπουδή.
Π.Β * Νομίζετε ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί μέσα στο πνεύμα της εποχής μας ή θα παραμείνει έτσι όπως είναι σήμερα,δηλαδή άκαμπτη και δογματική?
Μ.Τ Αν αναφερόμαστε στην Ψαλτική, δηλαδή στην απόδοση των ύμνων εντός των Ιερών Ναών, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι υπάρχουν κάποιοι «κανόνες» οι οποίοι είναι απαράβατοι και αυτό συμβαίνει διότι αποστολή του ιεροψάλτη είναι να βοηθήσει το εκκλησίασμα να καταλάβει τι λένε οι ύμνοι και να προσευχηθεί. Η σωστή ερμηνεία των μουσικών κειμένων λοιπόν και όχι η επίδειξη μουσικών – φωνητικών ικανοτήτων. Αυτό μπορεί να το κάνει στις διάφορες εκδηλώσεις ή συναυλίες. Η Ψαλτική εντός των ιερών ναών επιτελεί συγκεκριμένο σκοπό.
Εκτός των ιερών ναών όπως σας είπα υπάρχει μία κινητικότητα και διερεύνηση του πράγματος. Η μουσική είναι « ζώσα» και εξελίσσεται όσο εξελίσσεται και ο άνθρωπος ο οποίος εκφράζεται μέσα από αυτήν. Η Βυζαντινή μουσική δεν είναι η ίδια που ήταν πολλά χρόνια πριν και δεν θα είναι η ίδια σε αρκετά χρόνια μετα. Είναι θέμα προς μελέτη και διερεύνηση. Υπάρχουν συνάδελφοι οι οποίοι μελετούν ακριβώς αυτό. Την εξέλιξη και την διαφοροποίηση της Βυζαντινής μουσικής μέσα στον χρόνο.
Π.Β * Ακούμε στις εκκλησίες διάφορες εκτελέσεις της εκκλησιαστικής (βυζαντινής) μουσικής είτε από ψάλτες είτε από χορωδίες. Ποιό είδος θεωρείται το καλύτερο?
Μ.Τ Πολύ ωραία ερώτηση πραγματικά. Μου δίνετε την δυνατότητα να πω, πολύ σύντομα για να μην σας κουράσω, πράγματα που ο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει. Στην πρώτη εκκλησία δεν υπήρχε η τάξη των ψαλτών αυτή δημιουργήθηκε πολύ αργότερα. Στην πρώτη εκκλησία έψαλε όλο το εκκλησίασμα, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Αργότερα με την εμφάνιση των αιρέσεων δημιουργήθηκαν πολυπλοκότεροι ύμνοι οι οποίοι απαιτούσαν αρκετή μελέτη και για να μην δημιουργείται χασμωδία, δημιουργήθηκε και η τάξη των ψαλτών. Με δύο λόγια και πολύ απλοϊκά θα το πω, αρχικά υπήρχε μία μεγάλη χορωδία, όλο το εκκλησίασμα.
Τώρα όσον αφορά το ποιο είδος θεωρείται καλύτερο… θα έλεγα ότι όλα είναι σχετικά. Ένας καταρτισμένος ιεροψάλτης είναι πολύ καλύτερος από μία μη καλά συγχρονισμένη χορωδία και μία καλή βυζαντινή χορωδία είναι πολύ καλύτερη από έναν μη καταρτισμένο, φάλτσο ή κακόφωνο ιεροψάλτη. Και τα δύο είδη αν ψάλλουν σωστά είναι εξίσου καλά. Η συνύπαρξη μονωδίας και χορωδίας είναι η καλύτερη θα έλεγα. Δεν κουράζει.
Π.Β * Η ψαλτική είναι εύκολη η δύσκολη? Τι ικανότητες απαιτεί?
Μ.Τ Η Βυζαντινή μουσική είναι επιστήμη και όπως όλες οι επιστήμες απαιτεί μελέτη. Κάθε τι καλό στη ζωή μας δεν είναι εύκολο. Απαιτεί τις ανάλογες μικρές ή μεγάλες θυσίες μας. Για να μάθει κάποιος Βυζαντινή μουσική θα πρέπει να είναι καλλίφωνος, να έχει «καλό αυτί» όπως λέμε, να «πιάνει» τα μουσικά διαστήματα και βέβαια να έχει την στοιχειώδη αντίληψη κάτι που δεν είναι πάντα δεδομένο. Για να γίνει ιεροψάλτης θα πρέπει να διαθέτει την σχετική παιδεία και βέβαια να έχει τη θέληση, εκτός των άλλων, να διαθέσει κόπο και χρόνο για να μαθητεύσει δίπλα σε κάποιο καλό ιεροψάλτη και να συμμετέχει στην λατρευτική ζωή. Δύσκολη δεν θα την έλεγα. Εξαρτάται από τη στάση ζωής του καθενός.
Π.Β Μιλήστε μας για την ενασχόληση σας με το ραδιόφωνο
Μ.Τ Η ενασχόληση μου με το ραδιόφωνο ξεκίνησε το 2011 στον Ραδιοφωνικό Σταθμό « Μαρτυρία» της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου, με την εκπομπή « Αίνει η ψυχή μου τον Κύριον..» αφιερωμένη στη Βυζαντινή μουσική, ακολούθησε από το 2013 και μέχρι το 2017 η εκπομπή « Κόκκινη κλωστή δεμένη» , μία εκπομπή αφιερωμένη στους μικρούς μας φίλους, τα παιδιά και τη χειμερινή σαιζόν 2017-2018 οι εκπομπές « Ψαλλώ τω Θεώ μου έως υπάρχω» και « Ελληνικές μουσικές περιηγήσεις» . Η εκπομπή « Ψαλλώ τω Θεώ μου έως υπάρχω» είναι μία εκπομπή αφιερωμένη στην βυζαντινή μουσική, μία γνωριμία με τους ιεροψάλτες από όλη την Ελλάδα. Η εκπομπή «Ελληνικές μουσικές περιηγήσεις» είναι μία εκπομπή αφιερωμένη στην Ελληνική μουσική εν γένει τόσο την παραδοσιακή όσο και τη ευρωπαϊκή.
Π.Β Παιδική εκπομπή ( κόκκινη κλωστή δεμένη) ..Σαν παραμύθι ακούγεται?
Μ.Τ Η παιδική εκπομπή «Κόκκινη κλωστή δεμένη», ακούγεται σαν παραμύθι όντως το οποίο όμως περιέχει την αλήθεια της ζωής μας θα έλεγα. Στην εκπομπή αυτή ακούγονται παραμύθια με διδακτικό περιεχόμενο και δίνει στα παιδιά μέσα από την συζήτηση που ακολουθεί στο στούντιο να εξάγουν τα συμπεράσματα τους και να μεταφέρουν τα μηνύματα και διδάγματα του παραμυθιού στην σύγχρονη ζωή μας. Είναι εκπληκτικό πως τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα «πράγματα» και τα « ερμηνεύουν» καλύτερα από τους μεγάλους.
Π.Β Φιλοξενήθηκαν ποτέ στο στούντιο παιδιά για να συμμετάσχουν σε ζωντανή παιδική εκπομπή?
Μ.Τ Και βέβαια δεν θα μπορούσε σε μία παιδική εκπομπή όπως η «Κόκκινη κλωστή δεμένη» να μην φιλοξενούνται παιδιά. Σχεδόν σε κάθε εκπομπή υπάρχει ομάδα παιδιών που συμμετέχει. Σε κάποια από τις εκπομπές είχα την τιμή και την χαρά να παρουσιάσουν τα παραμύθια που έγραψαν τα παιδιά του 2ου Δημοτικού Σχολείου Μουρνιών και συγκεκριμένα η Γ΄τάξη. Τα ίδια τα παιδιά απέδωσαν με απόλυτη επιτυχία τα παραμύθια που έγραψαν με την βοήθεια των διδασκόντων τους και τραγούδησαν ζωντανά στο στούντιο. Ήταν μία πολύ όμορφη απειρία τόσο για τα παιδιά όσο και για μένα θα έλεγα.
Π.Β Μιλήστε μας για την εκπομπή σας αφιερωμένη στην βυζαντινή μουσική «ΨΑΛΛΩ ΤΩ ΘΕΩ ΜΟΥ ΕΩΣ ΥΠΑΡΧΩ.» και για τις « ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ».
Μ.Τ Η εκπομπή «Ψαλλώ τω Θεώ μου εώς υπάρχω» είναι μία εκπομπή γνωριμίας τόσο με τη Βυζαντινή μουσική, την ψαλτική και με διακεκριμένους συνάδελφους μουσικούς και ιεροψάλτες από όλη την Ελλάδα. Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντική η γνωριμία με ανθρώπους οι οποίοι έχουν αφιερώσει την ζωή τους στο συγκεκριμένο είδος μουσικής και έχουν προσφέρει και συνεχίζουν να προσφέρουν πολλά στον χώρο.
Η εκπομπή «Ελληνικές μουσικές περιηγήσεις» είναι μία εκπομπή αφιερωμένη όπως προανέφερα στην Ελληνική μουσική τόσο την παραδοσιακή όσο και την ευρωπαϊκή μουσική. Σκοπός της εκπομπής είναι η παρουσίαση της μουσικής αλλά και των χορωδιών και μουσικών σχημάτων που έχουμε κατά πρώτον στα Χανιά και εν συνεχεία στον Ελλαδικό χώρο. Και οι δύο αυτές εκπομπές καθώς και η εκπομπή «Κόκκινη κλωστή δεμένη» είναι υπό την στέγη του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Μαρτυρία» της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου.
Π.Β Κυρία Μαζανάκη να σας ευχαριστήσω για τον χρόνο σας για την συνέντευξη αυτή στο Crete Woman..
Μ.Τ. Κύριε Βουρδουμπά, εγώ σας ευχαριστώ για την πρόσκληση και την φιλοξενία σας στο Crete Woman. Εύχομαι σε σας και στο αξιότιμο κοινό σας Καλή Ανάσταση!
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ της Κας ΜΑΖΑΝΑΚΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ
Γεννήθηκε στο Γκίφχορν , Δυτ. Γερμανίας.
Ιδιότητες :
Μουσικός, Ραδιοφωνικός Παραγωγός στο Ραδιοφωνικό Σταθμό « Μαρτυρία» της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου, Αντιπρόεδρος του Διεθνούς σώματος Ιεροψαλτριών το οποίο εδρεύει στη Θεσσαλονίκη.
Σπουδές:
· Πτυχίο και Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής (TE 16)
· Πτυχιούχος « Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών» - Οικονομολόγος (ΠΕ 09), του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου το οποίο εδρεύει στην Πάτρα, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια στην « Διοίκηση Μονάδων Υγείας» .
Εργασιακή εμπειρία:
Διδασκαλία Βυζαντινής Μουσικής :
Δεκαπενταετή εργασιακή εμπειρία σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια ως μουσικός (1993-2008) – Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων, Σχολή Βυζαντινής μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνιάς και Αποκορώνου και στο Εργαστήριο Εικαστικών και Μουσικών Σπουδών .
Οργάνωση εκδηλώσεων (μουσικός τομέας).
Διεύθυνση παιδικής παραδοσιακής χορωδίας της Ενορίας Αγ. Χριστοφόρου Χανίων
Διεύθυνση παιδικής παραδοσιακής χορωδίας της Ενορίας Δαράτσου για περίπου 20 έτη .
Διεύθυνση βυζαντινής χορωδίας ενηλίκων στην Ενορία Δαράτσου για περίπου 12 έτη.
Σήμερα είναι υπεύθυνη Γραμματείας σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου στα Χανιά.
Ενασχόληση με το Ραδιόφωνο ως Ραδιοφωνικός Παραγωγός στον Ραδιοφωνικό Σταθμό « ΜΑΡΤΥΡΙΑ» της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου.
Παιδική εκπομπή « ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ ΔΕΜΕΝΗ» από το 2013-2017. Παρουσίαση - Αφήγηση παραμυθιών και εν συνεχεία συζήτηση με ομάδα παιδιών στο στούντιο σχετικά με το παραμύθι που παρουσιάζεται κάθε φορά και ηθικό δίδαγμα. Μεταφορά των νοημάτων στο παρόν και στην σύγχρονη ζωή μας.
Εκπομπή αφιερωμένη στη Βυζαντινή μουσική « ΨΑΛΛΩ ΤΩ ΘΕΩ ΜΟΥ ΕΩΣ ΥΠΑΡΧΩ» Γνωριμία με την βυζαντινή μουσική και ιεροψάλτες από όλη την Ελλάδα.(2017-2018, Πρόγραμμα χειμερινής σεζόν) ...
* Ο Παναγιώτης Βουρδουμπάς είναι ραδιοφωνικός παραγωγός
