Διαβάζοντας το βιβλίο του Καζαντζάκη ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία –Κίνα, σκόνταψα σε τρεις στίχους, τους οποίους, ο κάθε γιαπωνέζος τους απαγγέλει σαν προσευχή ( όπως ο Καζαντζάκης αναφέρει):
«’Όπου και να σε έταξε η Μοίρα
– βασιλιά ή χαμάλη-
ξόδεψε τον εαυτό σου έως το τέλος!»
Είναι μία φράση η οποία με προβλημάτισε και έτρωγε την σκέψη μου, στην προσπάθειά μου να την ερμηνεύσω και να την κατανοήσω.
Η Μοίρα ή το Πεπρωμένο κανονίζει την κοινωνική μας θέση;
Όμως ο τρόπος και η δυναμική βάσει των οποίων θα ζήσω καθορίζονται από την δική μου βούληση και ελευθερία. Έχω την απόλυτη ελευθερία να ξοδέψω την ζωή μου, όπως εγώ επιθυμώ.
Μέσα σε αυτή την λογική δεν χωράει η εκδοχή της αυτοκτονίας ή η επιλογή μιας ζωής που απλά και μόνο διεκπεραιώνεται χωρίς νόημα και σκοπό.
Το ανθρώπινο μεγαλείο ξεδιπλώνεται στα δύσκολα. Η ανθρώπινη δύναμη αποδεικνύεται όταν τα πάντα έχουν χαθεί και έχουν γίνει στάχτη.
Η ανθρώπινη σκέψη μπορεί πάνω στις στάχτες να χτίσει από την αρχή και ίσως καλύτερα από πριν.
Είναι σαν να οφείλω σε ολόκληρο το σύμπαν αλλά και στον ίδιο μου τον εαυτό να εξαντλήσω τη ζωή μου μέχρι και το τελευταίο της λεπτό.
Είμαι ζωντανός και ενεργός μέχρι και την τελευταία μου πνοή .
Δημιουργώ ακόμα και εάν γνωρίζω ότι αύριο ενδέχεται να μην υπάρχω. Δεν έχει σημασία εάν είμαι πλούσιος ή φτωχός.
Σε όποια θέση και να βρεθώ έχω τον δικό μου ρόλο και τον δικό μου αντικειμενικό σκοπό, ο οποίος πάλλεται και διψά να ξεδιπλωθεί και να υλοποιηθεί.
Δεν έχει σημασία εάν είμαι άρχοντας ή υπηρέτης. Το ανθρώπινο μεγαλείο δεν το καθορίζει η κοινωνική τάξη αλλά η στάση μας στη ζωή και η προσπάθειά μας να διάγουμε την ζωή μας με αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια χωρίς σκοπιμότητες και δόλο.
Στόχος μας η βελτίωση της ζωής μας και η κατάκτηση της ευτυχίας μας αλλά ποτέ εις βάρος της ευτυχίας των άλλων.
Η ζωή ενός «χαμάλη» μπορεί να μας διδάξει με το δικό της μεγαλείο, καθώς μοχθεί να κερδίσει την επιβίωση.
Ένας βασιλιάς έχει πλούτο και δεν χρειάζεται να μοχθεί για την επιβίωση του αλλά η πολυτέλεια που διαθέτει μπορεί να προβεί καταστροφική εάν ο βασιλιάς συνηθίσει εκ του ασφαλούς στην τεμπελιά και την καλοπέραση.
Ένας σωστός βασιλιάς ή ένας μεγάλος ηγέτης κάνει σχέδια δράσης για το πώς θα βελτιώσει τη ζωή των πολιτών του και πως θα κατακτήσει την ευημερία της κοινότητάς του.
Το χρέος και το βάρος της ευθύνης του πραγματικά, αν το αναλογιστεί κανείς, είναι πολύ μεγαλύτερο από εκείνο του απλού ανθρώπου, ο οποίος δεν έχει την ευθύνη για την ζωή ολόκληρης της κοινότητας.
Εν κατακλείδι σε όποια κοινωνική θέση η Μοίρα μας τοποθετήσει, έχουμε πάντα τη δυνατότητα να πρωταγωνιστήσουμε στη ζωή μας ή ακόμα και να την αλλάξουμε φέροντας εις πέρας μεγαλόπνοα σχέδια και εξαντλώντας την μέχρι και την τελευταία της πνοή.
*Η Κατερίνα Αλεξαντωνάκη έχει σπουδάσει φιλοσοφία και παιδαγωγικά.
