Κάποτε πηγαίναμε στον γιατρό όταν εκδηλωνόταν μια αρρώστια. Σήμερα μπορούμε να προλάβουμε πολλές ασθένειες εφόσον γνωρίζουμε το ιατρικό ιστορικό των γονιών μας. Αν τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπισαν είναι κληρονομικά, καλό είναι να το μάθει έγκαιρα ο γιατρός μας, γιατί σύμφωνα με τις απόψεις της γενετικής μέσα στα χρωμοσώματά μας βρίσκονται τα γονίδια που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται, διαμορφώνεται και λειτουργεί το σώμα μας. Κατά τον ίδιο τρόπο, πολλές ασθένειες κληροδοτούνται από τους γονείς στα παιδιά τους βάσει πολύπλοκων γονιδιακών συνδυασμών. Μέχρι να έρθει η ημέρα που οι γενετιστές θα έχουν τη δυνατότητα να απομονώσουν τα γονίδια που ευθύνονται για ασθένειες, μπορούμε να προνοήσουμε για την υγεία μας γνωρίζοντας το ιατρικό ιστορικό των γονιών μας. Να ποιες είναι οι 10 ερωτήσεις που πρέπει να κάνουμε στη μητέρα μας για να εντοπίσουμε ύποπτα συμπτώματα:
1. Μήπως είχε πρόωρη εμμηνόπαυση;
Η πρόωρη εμμηνόπαυση είναι κατά 65% κληρονομική. Αν η μητέρα σας σταμάτησε να έχει περίοδο στα 40 ή νωρίτερα (η μέση ηλικία είναι στα 51), εσείς καλό θα είναι να φροντίσετε να κάνετε παιδιά μέχρι τα 30 σας, γιατί η ικανότητα αναπαραγωγής αρχίζει να μειώνεται συνήθως 10 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία της κλιμακτηρίου της μητέρας.
2. Μειώθηκε το ύψος της με τα χρόνια;
Αν η μητέρα σας έχασε πόντους με την πάροδο του χρόνου, μάλλον πάσχει από οστεοπόρωση, δηλαδή από αραίωση της οστικής μάζας, η οποία ξεκινάει από την ηλικία των 35 και επιδεινώνεται με την εμμηνόπαυση. Εφόσον παρουσιάζει αυτό το σύμπτωμα, είναι πιθανό να το παρουσιάσετε κι εσείς. Καλό θα είναι να κάνετε από τα 40 σας μέτρηση οστικής μάζας. Προληπτικά μέτρα είναι να πίνετε λιγότερο αλκοόλ, να κόψετε το κάπνισμα, να κάνετε γυμναστική, να επιλέγετε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο.
3. Υπήρξαν στην οικογένειά σας περιπτώσεις καρκίνου του μαστού;
Το 5-10% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού οφείλεται σε κληρονομική προδιάθεση και αφορά γυναίκες που φέρουν μετάλλαξη του γονιδίου BRCA1 ή BRCA2. Σ’ αυτή την περίπτωση ο κίνδυνος εμφάνισης του καρκίνου του μαστού διπλασιάζεται. Αν εμφανίσουν την ασθένεια αυτή περισσότερες από μία συγγενείς σας, τότε διατρέχετε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο. Άλλες ενδείξεις κληρονομικής προδιάθεσης είναι η εμφάνιση της νόσου και στους δύο μαστούς, όπως και το θετικό κληρονομικό ιστορικό καρκίνου ωοθηκών. Τι πρέπει να κάνετε; Αν είστε πάνω από 35, θα πρέπει να κάνετε μαστογραφία ανά διετία, ενώ αν στην οικογένεια υπάρχουν τέσσερις ή περισσότερες συγγενείς με καρκίνο μαστού ή ωοθηκών, θα πρέπει να κάνετε γενετικό τεστ για μετάλλαξη του BRCA κι αν κριθεί αναγκαίο να προχωρήσετε σε μαστεκτομή.
4. Μήπως έχει θυρεοειδή;
Μέχρι σήμερα δεν είναι γνωστό σε ποιο βαθμό κληρονομούνται τα προβλήματα του θυρεοειδούς, συχνά όμως τα βρίσκουμε και στη μάνα και στην κόρη. Εάν η μητέρα σας έχει υπερθυρεοειδισμό ή υποθυρεοειδισμό, καλό είναι να κάνετε κι εσείς ελέγχους σε διαστήματα που θα σας πει ο γιατρός σας.
5. Έχει αυξημένο σάκχαρο ή διαβήτη;
Είναι γνωστό ότι ο διαβήτης μεταβιβάζεται κληρονομικά. Ιδιαίτερα αν το βάρος κατά τη γέννησή σας είναι πάνω από 4 κιλά, καλό θα είναι να κάνετε συχνά έλεγχο ανοχής γλυκόζης.
6. Υποφέρει από ημικρανίες;
Δυστυχώς πολύ συχνά η κόρη θα υποφέρει από τους ίδιους πονοκεφάλους που υποφέρει και η μητέρα της. Οι πονοκέφαλοι συνήθως κληρονομούνται στα θηλυκά μέλη της οικογένειας, με αποτέλεσμα να υποφέρουν τριπλάσιες γυναίκες από άνδρες, κι αυτό γιατί στην παθογένεια του πονοκεφάλου παίζουν ρόλο οι γυναικείες ορμόνες, τα οιστρογόνα. Χρήσιμο λοιπόν είναι να ρωτήσετε τη μητέρα σας αν οι πονοκέφαλοί της άρχισαν αμέσως πριν ή αμέσως μετά την εμμηνόπαυση. Είναι πολύ πιθανόν να έχετε κληρονομήσει τη δική της ορμονική λειτουργία.
7. Πάσχει από κατάθλιψη;
Κατά κανόνα, η κατάθλιψη βασίζεται σε μια γονιδιακή προδιάθεση και έχει οργανική αιτιολογία. Ο κίνδυνος να εμφανίσει κατάθλιψη η κόρη μιας πάσχουσας είναι μεγάλος. Ποια είναι όμως είναι τα συμπτώματα; Η κατάθλιψη μπορεί να εκδηλώνεται με πάρα πολλές μορφές και να συνοδεύεται με βαθιά στεναχώρια, αδυναμία για κάθε παραγωγική δραστηριότητα, αποφυγή κοινωνικών συναναστροφών και τάσεις απομόνωσης. Όπως έχουν δείξει μελέτες, για την αντιμετώπισή της σημαντικό ρόλο παίζει η άσκηση, που πολλές φορές είναι πιο σημαντική από μια φαρμακευτική αγωγή, ιδίως σε ελαφριές μορφές κατάθλιψης. Επίσης, σπουδαίο ρόλο παίζει η έγκαιρη διάγνωση της αιτίας, καθώς οποιαδήποτε καθυστέρηση επιβαρύνει τον πάσχοντα. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται μακροχρόνια ψυχολογική υποστήριξη.
8. Έχει πρόωρα γερασμένο δέρμα με ρυτίδες;
Το γυναικείο δέρμα είναι πολύ λεπτό και ευαίσθητο. Οι δερματολόγοι πιστεύουν ότι η ευαισθησία αυτή μπορεί να είναι κληρονομική, αλλά δεν είναι ίδια σε όλες τις γυναίκες. Κληρονομική επίσης μπορεί να είναι η τάση για ευρυαγγείες ή φλεβίτιδα στα πόδια, αλλά και η ακμή, που παρουσιάζεται συνήθως σε νεαρή ηλικία.
9. Είναι υπέρβαρη;
Μπορεί να κληρονομήσατε τον σωματότυπο ενός από τους γονείς σας, αλλά συχνά τα φαινόμενα απατούν. Για παράδειγμα, μπορεί να μοιάζετε σήμερα με τον αδύνατο πατέρα σας, αλλά να έχετε κληρονομήσει τα γονίδια της μητέρας σας, με προδιάθεση για παχυσαρκία. Μια δραστήρια ζωή σε συνδυασμό με σωστή διατροφή είναι δυνατόν να σας προφυλάξουν από τις αρνητικές συνέπειες της κληρονομικότητας.
10. Πότε άσπρισαν τα μαλλιά της;
Αιτία γι’ αυτή τη φυσιολογική αλλαγή στο χρώμα των μαλλιών είναι τα γονίδια και όχι οι ορμόνες όπως πίστευαν παλιά. Την πληροφορία για το άσπρισμα των μαλλιών και για το πότε θα προκύψει την κληρονομούμε από τους γονείς μας. Βέβαια, δεν ευθύνεται πάντα η κληρονομικότητα. Υπάρχουν και περιπτώσεις ανθρώπων που παρουσίασαν ξαφνικό αποχρωματισμό των μαλλιών εξαιτίας κάποιου συναισθητικού σοκ, που μπλόκαρε τα κύτταρα παραγωγής της μελανίνης.
Πηγή: gynaikamagazine
