Το ακούς συχνά στις συζητήσεις στις καφετέριες στις παρέες, το λένε πολλοί, ανεξαρτήτως ηλικίας. Οι φράσεις κοινές σχεδόν… «Παλιά ήταν καλύτερα»…» ή «Πως έχουμε γίνει έτσι», ακούγεται συχνά ότι η Ελλάδα καταστράφηκε μετά τη μεταπολίτευση…Τελευταία μάλιστα μια έρευνα γνώμης, κατέδειξε ότι το 53% των Ελλήνων πιστεύει ότι η δεκαετία του 60 ήταν καλύτερη από τη σημερινή εποχή…
Είναι γεγονός ότι η κρίση των τελευταίων χρόνων, έφερε υποχωρήσεις σε πολλές κατακτήσεις της Ελληνικής κοινωνίας, υποχωρήσεις σε σχέση όμως με την περίοδο μετά το 2004, οπότε υπήρχε η κορύφωση της ευημερίας, η οποία όπως αποδείχθηκε ήταν πάνω από τις δυνατότητές μας. Όμως οι υποχωρήσεις αυτές καμιά σχέση δεν έχουν με το επίπεδο της Ελλάδας τις δεκαετίες του 60, του 70 ή του 80. Ούτε λόγος βέβαια για τις παλιότερες.
Τι είναι εκείνο όμως που κάνει αρκετούς σήμερα να «νοσταλγούν» τα παλιότερα χρόνια; Προφανώς κάποια προβλήματα που βιώνουν σήμερα και μη έχοντας ειδικά οι νεώτεροι των 50 χρόνων μέτρο σύγκρισης, απλά συγκρίνουν τη σημερινή σχετικά άσχημη κατάσταση με την νοσταλγία του υποτιθέμενου καλύτερου παρελθόντος.
Έτσι φαίνεται να νοσταλγούμε τη δεκαετία του 60 όταν ο μέσος όρος του προσδόκιμου ζωής των Ελλήνων ήταν τα 60 χρόνια, ενώ σήμερα είναι τα 80. Φαίνεται να νοσταλγούμε τη δεκαετία του 60, όταν την περίοδο αυτή 1.600.000 Έλληνες έφυγαν μετανάστες, ενώ η Ελληνική επαρχία κυριολεκτικά ερημώθηκε με την εσωτερική μετανάστευση στα αστικά κέντρα. Νοσταλγούμε τη δεκαετία κατά την οποία πάνω από τους μισούς Έλληνες ήταν αναλφάβητοι, που η οικονομία της Ελλάδας βασιζόταν στα μεταναστευτικά εμβάσματα και λίγο στη ναυτιλία…
Γιατί όμως μας αρέσει να αναπολούμε και να νοσταλγούμε παλιούς καιρούς και να θεωρούμε ότι είναι καλύτεροι από το σήμερά μας; Από μια πρώτη άποψη είναι μια φυσιολογική ψυχολογική διεργασία για να αποφύγει κάποιος μια δυσάρεστη κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα. Όσο και αν αυτή η δυσάρεστη κατάσταση αντικειμενικά μπορεί να μην είναι και σοβαρή. Το να νοσταλγεί π.χ. κάποιος τη δεκαετία του 60 γιατί σήμερα αδυνατεί να αγοράσει το νέο μοντέλο κινητού, είναι γελοίο και όμως συμβαίνει.
Είναι όμως και μια ένδειξη ότι βρίσκεται σε μια «φάση αδράνειας», καθώς αντί να αναλύει τα δεδομένα με ρεαλισμό και να εντοπίζει τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων του ώστε να επιδιώξει να βρει εφικτές λύσεις, αρέσκεται σε νοσταλγίες και αναπολήσεις ενός φανταστικού παρελθόντος για να νιώσει καλύτερα, σε συνδυασμό με την αποποίηση οποιασδήποτε ευθύνης για όσα συμβαίνουν στο σήμερα. Έτσι η αναπόληση του παρελθόντος συνοδεύεται με το να φορτώνει τη σημερινή κατάσταση σε εξωγενείς παράγοντες. Όμως με αυτή τη θεώρηση απομακρύνεται οποιαδήποτε πιθανότητα να κατανοηθούν οι πραγματικές αιτίες των προβλημάτων μας, κάτι που είναι απαραίτητο για να αναζητηθούν και να εφαρμοστούν ρεαλιστικές λύσεις.
Με λίγα λόγια, όσο μας αρέσει να νοσταλγούμε ένα φανταστικό παρελθόν και να φορτώνουμε σε άλλους δικές μας ευθύνες, τόσο θα μένουμε δέσμιοι στην κρίση. Είτε προσωπική είτε οικονομική είτε γενική σε κάθε τομέα.
